به گزارش روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران(ISTTA) به نقل از ایکنا، نشست تحلیل رفتار گردشگران در دوران کرونا و پساکرونا با تأکید بر شعار سال ۲۰۲۰ سازمان جهانی گردشگری با عنوان «گردشگری فرصتی برای مناطق روستایی»، با حضور منوچهر جهانیان، رئیس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ و عضو هیئت مدیره انجمن علمی گردشگری ایران در استدیو مبین سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور برگزار شد.

در این نشست که به همت مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران، در خبرگزاری ایکنا برگزار شد، جهانیان با اشاره به اینکه سازمان جهانی گردشگری همه ساله شعاری را انتخاب کرده و کشورها تلاش می‌کنند با محوریت آن شعار فرهنگ‌سازی و توسعه گردشگری را در جهان رونق دهند، گفت: مناطق روستایی جذابیت‌های متعددی دارند و حضور گردشگران حرفه‌‌ای در این مناطق موجب رونق مناطق روستایی، ایجاد اشتغال برای همه اعضای خانواده در این مناطق، جلوگیری از بیکاری و مهاجرت روستائیان به شهرها می‌شود.

وی ادامه داد: به دلیل فواید زیاد حضور گردشگران در مناطق روستایی، سیاست‌گذاران و مجریان توسعه گردشگری باید تلاش کنند پتانسیل‌های این مناطق را شناسایی، اولوی‌ت‌بندی و براساس نیازهای گردشگران از طریق فضای سایبری اطلاعات این مناطق را در اختیار مردم قرار دهند.
منشور حقوق گردشگری در مناطق روستایی رعایت شود

جهانیان تصریح کرد: البته باید آموزش‌های لازم در خصوص چگونگی مواجهه، پذیرایی و خدمت‌رسانی به جامعه بومی مناطق روستایی ارائه شود. همچنین باید گردشگران نحوه مواجهه با فرهنگ بومی مناطق مختلف را بیاموزند. در جهان منشوری با عنوان حقوق گردشگری وجود دارد که گردشگران باید براساس آن به فرهنگ و اعتقادات مردم بومی و محیط زیست مناطق گردشگری احترام گذارند.

وی ایجاد زیرساخت‌های توسعه گردشگری روستایی و فراهم کردن امکاناتی مانند اینترنت و مراکز اقامتی استاندارد را از دیگر ضرورت‌های توسعه گردشگری روستایی خواند و گفت: این اقدامات کمک می‌کند درآمد بیشتری نصیب روستاییان شود.

رئیس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ، در پاسخ به این سؤال که با تأثیر منفی حضور گردشگران در مناطق روستایی چه باید کرد؟ گفت: گردشگران باید با آگاهی به مناطق روستایی سفر کنند و کوچک‌ترین بی‌احترامی به اعتقادات و ارزش‌های بومی مردم محلی نکنند. مسئله مهم دیگر توجه به محیط زیست منطقه و عدم آسیب‌رساندن به این محیط‌های طبیعی است. همچنین گردشگران نباید برخلاف سنت‌های مردم منطقه رفتار و پوشش داشته باشند. اگر این مسائل مهم از سوی گردشگران رعایت نشود، ممکن است مردم بومی مانع حضور گردشگران در این مناطق شوند.

رکود ۷۰ درصدی گردشگری در دنیا
وی سفر هدفمند و با استفاده از تور را یکی از بهترین راهکارهای کاهش صدمات وارده به محیط زیست روستایی و فرهنگ مناطق بومی دانست و در خصوص تأثیر کرونا بر صنعت گردشگری، گفت: شیوع کووید ۱۹ تجربه جدیدی بود و آمادگی مواجهه با آن در دنیا وجود نداشت. گردشگری یکی از کسب‌وکارهایی بود که بیشترین تأثیر را از شیوع این بیماری گرفت. در سال گذشته یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر گردشگر بین‌المللی وجود داشت که هزار و ۸۰۰ میلیارد دلار را نصیب کشورهای مقصد گردشگری کرد و پیش‌بینی می‌شد در سال ۲۰۲۰ میلادی تعداد گردشگران به یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون گردشگر و دو هزار میلیارد دلار برسد اما ۷۰ درصد گردشگری بین‌المللی در پی شیوع کرونا با رکود مواجه شد.

مراکز دینی اولین هدف گردشگران پسا کرونا/ سونامی گردشگری در پیش است
این عضو هیئت مدیره انجمن علمی گردشگری ایران، اضافه کرد: در ایران به دلیل نوپا بودن تشکیلات گردشگری آسیب به این صنعت بیشتر بود و حدوداً ۹۰ درصد فعالیت‌‌های گردشگری با آسیب مواجه شد که این مسئله نشان می‌دهد صنعت گردشگری به شدت نیازمند حمایت است.
بیکاری ۱۳ هزار راهنمای گردشگر در ایران

وی با تأکید بر لزوم مدیریت سفرها در زمان کرونا، گفت: دولت برنامه‌‌هایی برای حمایت از گردشگری اعلام کرده است اما این حمایت‌‌ها نباید منجر به گسترش بی‌رویه و بدون مدیریت گردشگری و در نتیجه گسترش بیماری کرونا شود. کمک‌‌های دولت و مجلس باید به صاحبان کسب‌وکارهای مرتبط با گردشگری از جمله فعالان در مجموعه‌های پذیرایی، ۱۳ هزار راهنمای گردشگری که در پی شیوع کرونا بیکار شده‌اند، صاحبان مشاغل فصلی و ... پرداخت شود.

جهانیان اضافه کرد: سفرهای گردشگران در ایام کرونا باید با رعایت حقوق شهروندی جامعه محلی و سایر شهروندان و رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی صورت گیرد. در کشور ما بیشتر سفرها شخصی و خانوادگی است و کمترین سفرها با تور صورت می‌گیرد در حالی که اگر مزیت‌های سفر با تور برای گردشگران تشریح و امکانات انجام این سفر برای مردم فراهم شود، سفر با تورهای گردشگری توسعه پیدا می‌کند.

وی از کاهش ۵۰ تا ۶۰ درصدی هزینه سفر با استفاده از تورهای گردشگری سخن گفت و افزود: ایمنی، آرامش و سلامت در سفر با تور بیشتر است.

این عضو هیئت مدیره انجمن علمی گردشگری ایران در پاسخ به این سؤال که چهره گردشگری ایران پس از کرونا چگونه خواهد بود؟ گفت: کشور ما نیز تابعی از شرایط جهانی است و در پساکرونا با افزایش حجم و تنوع سفرها مواجه خواهیم شد.

وی از انجام پژوهشی علمی در حوزه گردشگری در کشور خبر داد و گفت: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد اضطراب و فشار روانی که کرونا ایجاد کرده موجب می‌شود مردم تصمیم گیرند پس از کرونا سفرهای کنترل شده بیشتری با رعایت بیشتر مسائل بهداشتی و احترام به طبیعت داشته باشند و رفتارهای تخریبی کمتری در محیط زیست نشان دهند.

سونامی گردشگری پساکرونا
جهانیان ادامه داد: از سوی دیگر با سونامی مسافرت‌‌ها به مناطق مختلف مواجه خواهیم بود که باید بخش دولتی و خصوصی خود را برای مواجهه با این حجم بالای سفرها آماده کنند. نتایج پژوهش‌ها نشان داده اولویت اول و دوم سفر مردم بعد از کرونا سفر به مراکز دینی و سفر به طبیعت است. بنابراین باید متولیان مراکز مذهبی، بقاع متبرکه و مناطق طبیعی برای این حجم از سفرها آماده شوند.

وی با اشاره به اینکه نتایج پژوهش نشان داده بیشتر پرسش شوندگان اعلام کرده‌اند پس از کرونا به مسائل بهداشتی و محیط زیستی بیش از گذشته توجه خواهند کرد، گفت: البته عده کمی نیز مطرح کرده‌اند که پس از کرونا به تخلیه روحی ـ روانی در طبیعت می‌پردازند، یعنی ممکن است دست به تخریب محیط زیست بزنند؛ این تعداد بسیار اندک بودند اما باید مورد توجه قرار گیرند.

رئیس کانون هماهنگی دانش، صنعت و بازار گردشگری، در ادامه تصریح کرد: باید متولیان بخش دولتی و خصوصی در حوزه گردشگری ایجاد سازمان مدیریت مقصد را جدی گیرند و افزود: در سفر دو هزینه وجود دارد؛ یکی ظاهری است که شامل هزینه حمل و نقل، اقامت و ... می‌شود اما یک هزینه پنهان نیز وجود دارد که شامل هزینه خرید از مراکز خرید، استفاده از اماکن تفریحی و فرهنگی است. در سفر، هزینه پنهان بیش از هزینه آشکار است بر همین اساس در دنیا مراکز گردشگری تلاش می‌کنند هزینه ظاهری را کم کنند تا موجب تشویق گردشگران به سفر شوند و بقیه هزینه از محل هزینه‌های پنهان کسب می‌شود.

مراکز کمتر شناخته شده را به گردشگران معرفی کنیم
وی اضافه کرد: برای رونق گردشگری باید انگیزه سفر را افزایش دهیم و مراکز کمتر شناخته شده را بیشتر به مردم معرفی کنیم. گردشگری پساکرونا اهمیت زیادی دارد و نباید اجازه دهیم برخی مناطق شناخته شده با سونامی گردشگر مواجه شوند. همچنین باید کمیته راهبردی مدیریت بحران در گردشگری شکل گیرد تا اگر بحرانی مشابه کرونا بروز کرد بتوانیم از دست‌اندرکاران صنعت گردشگری حمایت کنیم. این کمیته باید ساختار مدیریت منابع انسانی و ساختار مدیریت تجهیزاتی برای به کارگیری امکاناتی از قبیل فضای مجازی برای معرفی جاذبه‌های گردشگری مناطق کمتر شناخته شده را داشته باشد و از پژوهش‌ها و نظرات افرادی که در این حوزه فعالیت کرده‌اند بهره ببرد. همچنین باید ساختار حمایت مالی از کسب‌وکارهای آسیب دیده در حوزه گردشگری را نیز داشته باشد.

وی ابراز امیدواری کرد با برنامه‌ریزی و تعامل بین ذی‌نفعان و مسافران پساکرونا شاهد سفر گردشگران به مناطق کمتر شناخته شده کشور، رونق گردشگری و حمایت دولت از مشاغل آسیب‌دیده گردشگری باشیم.

رئیس دانشکده علوم گردشگری دانشگاه علم و فرهنگ در تشریح مسئولیت‎های دانشگاهیان در حوزه گردشگری، گفت: گردشگری امروز پیوند علم و صنعت است و نمی‌توان مانند گذشته به صورت سنتی به آن پرداخت. باید از ایده‌ها، مطالعات و نظرات صاحب‌نظران دانشگاهی در این خصوص بهره برد. برگزاری میزگردهای مجازی برای ارائه پیشنهاد به مدیران با هدف عبور از شرایط موجود نیز در شرایط کنونی می‌تواند کارساز باشد.

گردشگری اگر جزء سیاست‌های کلان باشد بیکاری را از بین می‌برد
وی ادامه داد: از آنجایی که ایران به لحاظ جذابیت‌های گردشگری در دنیا شناخته شده است، پس از کرونا با افزایش تورهای گردشگری خارجی مواجه خواهیم بود و این مسئله به رونق گردشگری و درآمدزایی ارزی کشور کمک خواهد کرد. باید توسعه گردشگری جزء سیاست‌های کلان کشور محسوب شود، چراکه این صنعت می‌تواند محور توسعه کشور شود. براساس سند چشم‌انداز ۲۰۲۰ باید تا امسال به رقم ۲۰ میلیون نفر جذب گردشگر می‌رسیدیم که این هدف محقق نشد اما اگر دولت و مجلس کمک کنند و از صاحبان ایده‌های نو نیز کمک گرفته شود و به میزبانان محلی آموزش‌ها و کمک‌های لازم ارائه شود، طی چهار سال آینده دولت می‌تواند تعداد گردشگران ورودی به کشور را به رقم ۲۰ میلیون نفر برساند و این به معنای ایجاد ۱۰ میلیون شغل مستقیم و غیرمستقیم برای مردم و ریشه کن شدن بیکاری و افزایش درآمد مردم بومی و محلی است.