به گزارش مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران(ISTTA)،گنجینه آب موسسه ای است فرهنگی که در جهت جمع آوری، نگهداشت، نمایش و حفظ و احیای میراث گذشتگان در بخش های مرتبط با آب از جمله استحصال، انتقال، توزیع و بهره برداری و فنون بکار رفته در آن فعالیت می کند. گنجینه آب سعدآباد در جنوب شرقی کاخ سبز و در غرب ساختمان تشریفات ریاست جمهوری احداث گشته است. ساختمان دفتر مخصوص محمدرضا پهلوی که در زمان پهلوی دوم ساخته شدکه برای پذیرایی از مقامات درباری و مراجعین شاه استفاده می شد، پس از تخلیه این دو ساختمان به تیمسار کسرایی (مسئول حفاظت ارتش) واگذارشد. گنجینه آب سعدآباد حدوداً ۲۶۷۰ مترمربع مساحت دارد و از ۳ بخش تشکیل شده است:

 

الف : ساختمان اصلی ۲۰۰ متر مربع

 

ب : ساختمان جنبی ۷۰ متر مربع

 

ج : فضای باز ۲۴۰۰ متر مربع

 

عملیات اجرایی بازسازی و مرمت کامل دو ساختمان و محوطه سازی آن پس از تهیه طرحهای اجرایی توسط موسسه گنجینه ملی آب ایران وابسته به وزارت نیرو در سال ۱۳۷۶ آغاز و در تاریخ ۴/۶/۷۸ با حضور معاون محترم ریاست جمهوری وقت و مدیران ارشد وزارت نیرو و سایر ارگانهای ذیربط افتتاح گردید.

 

 تعداد گالری: این موزه دارای ۴ گالری نمایشگاهی در ساختمان اصلی و یک گالری نمایشی در ساختمان جنبی می باشد. شایان ذکر است که با توجه به محدودیت فضای نمایشگاهی دو ساختمان یادشده (اصلی و جنبی) سعی شده است حداکثر استفاده از فضای مذکور صورت پذیرد به گونه ای که از فضای موجود در ساختمان کوچکتر که گالری نمایشی در آن وجود دارد جهت نمایش ماکت هایی از سدهای جدید ساخته شده بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به نمایش گذاشته شده است به گونه ای که بازدیدکننده در بدو ورود در ابتدا ماکت های مذکور را بازدید نموده و سپس وارد سالن نمایشی شده و پس از دیدن فیلم های مربوط به موزه از مدل های هیدرولیکی موجود در محوطه بازدید کرده و پس از آن وارد سالن های نمایشگاهی شده و پس از بازدید از اسناد، مدارک و سایر اشیاء موجود در موزه مدار گردشی موزه خاتمه می یابد.

 

 استفاده از فضاهای باز در گنجینه آب جهت به نمایش درآوردن مدل های زنده تاسیسات آبی جدید و قدیم چون سدها، کانال های آبرسانی، آب انبارها آسیابها و موارد مشابه دیگر ضمن اینکه باعث ارتباط بیننده با این گونه بناها از نزدیک می شود و آگاهیهای لازم در ارتباط با چگونگی کارکرد آنها به راحتی انتقال می یابد. طبق همین اصل هم  مدل های هیدرولیکی پل – بند امیر با مقیاس ۲۵: ۱ در سطحی به مساحت ۲۲۰ مترمربع، سد کارون ۳ با مقیاس ۱۰۰: ۱ در سطحی به مساحت ۲۴۰ مترمربع به همراه کانال های آبی گردش آب در محوطه باز احداث گردید. همچنین یک نمونه آب انبار با مقیاس ۲: ۱ و گاوچاه با مقیاس ۱:۱ در محوطه بین ساختمان اصلی و جنبی گنجینه احداث گردیده است.

 

 

 -     نمایش تاریخ آب و آبیاری شامل فرهنگ و مردم شناسی، تکنیک و فن، اهمیت آب و استفاده بهینه از آن در زمینه آب و آبیاری و ...

-     معرفی و نمایش دانشمندان قدیمی صنعت آب در گذشته

-     معرفی و نمایش تکنیک و فن آبیاری و شبکه های آبیاری، انتقال و توزیع آب و دفع فاضلاب در عصر حاضر.

-     معرفی و نمایش نحوه تقسیم آب و سیستم های آب و آبیاری در تهران قدیم و جدید از طریق ساخت ماکت و نمایش گاری آبشاهی و میرابها در گذشته و انتقال و توزیع آب شهری در تهران عصر حاضر.

-     نمایش سیر تحول و شکل گیری موزه آب و فعالیتهای مختلف که تاکنون توسط مسئولین آن انجام گرفته است.

 

 با توجه به نقش موزه به عنوان یک واحد فرهنگی آموزشی، موزه آب در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدآباد تهران تاسیس گردیده است تا بتوان نسبت به معرفی آثار و سوابق ارزشمند تاریخی- فنی مهندسی آب کشور و نیز معرفی پیشرفت های شگرف در شاخه های مختلف مهندسی آب بعد از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و سدهای ساخته شده در این دوران و ایجاد خودباوری در نسل حاضر و آینده قدم های ارزشمندی برداشته شود.

 

 

 

"تری" آب، همواره یادآور "خشکی" است.

 

 این موزه به منظور حفظ و احیا و معرفی میراث گذشتگان این مرز و بوم در صنعت آب، اعم از استحصال و انتقال، توزیع و بهره برداری تأسیس شده است. مکان این موزه در کاخ سعدآباد است.

موزه دیگری نیز با این نام توسط مهندس میرمیران طراحی شده است که این موزه با نام موزه ملی ایران به منظور جمع آوری نگاه داری و نمایش دستاوردهای سرزمین ایران در مورد آب و تامین، توزیع و استفاده از این ماده حیاتی شکل گرفته است. ساختار نمایشی این موزه از چهار بخش تشکیل شده است: تاریخ آب، شناخت آب، کاربردهای آب و زیبایی شناسی آب، محل احداث ساختمان این موزه در پارک طبیعت پردیسان تهران پیش بینی گردیده بود.

در طرح بنای موزه کوشش شده که این بنا خود مفهومی از آب را ارائه کند، آن مفهومی که در فرهنگ سرزمین ایران و تصور مردمان این سرزمین وجود دارد که با درک و برداشت مردمان سرزمین های دیگر از آب متفاوت است. در فرهنگ ایران، آب همواره با خاک همراه است و هم در ترکیب و هم در تضاد با آن معنا می یابد.

"تری" آب، همواره یادآور "خشکی" است.

بر اساس چنین ذهنیتی ایده ترکیب یک خشک و تر که کاملا در شرایط یکسانی با یکدیگر به سر برند، به گونه ای که نتوان آنها را از یکدیگر تفکیک کرد، اساس کار طراحی موزه ملی آب ایران قرار گرفته است.