دوشنبه 15 مهر 1398
بازدید:
641
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران(ISTTA) به نقل از ایکنا، همایش روستا بر مدار تولید، به مناسبت روز ملی روستا و عشایر، امروز ۱۴ مهرماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
محمدفرزاد میرزاپور، دبیر اجرایی این همایش با بیان اینکه این یک همایش غیردولتی است، گفت: روستاهای ایران چنان دچار مشکلات عدیده‌ای است که سخن گفتن در مورد آن سخت است.
وی افزود: در جامعه ما روستاییان در جریان انقلاب و جنگ تحمیلی بی‌نقش نبودند و چه بسا شهدای زیادی را نیز تقدیم انقلاب کرده‌اند.
میرزاپور با بیان اینکه از آزمون و خطار در مورد روستاها خسته شده‌ایم، گفت: اگرچه آب و برق و امکانات زندگی به آنجا رفته، اما اینها تنها هزینه زندگی را بالا برده و روستا بر مدار تولید قرار نگرفته است. امروز نیز روستاییان به جای تولید در فضای مجازی به دنبال برند‌سازی هستند و به شهر می‌آیند تا در نانوایی‌های شهر نان تهیه کنند.
وی تأکید کرد: روستاهای کشور حال خوبی ندارند و این تنها به دولت مربوط نمی‌شود، چرا که برنامه‌ای ندارند، لذا باید جوانان به این موضوع ورود کنند.
میرزاپور با اشاره به تأکیدات مقام‌معظم رهبری در استفاده از جوانان یادآور شد: ما در اندیشکده حکمرانی انقلاب اسلامی دست تک تک جوانانی که می‌خواهند برای حل مسائل روستاها ورود کنند، می‌فشاریم و از آنان استقبال می‌کنیم.
در ادامه این همایش، عباس سعیدی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی نیز به موضوع روستا و شبکه سکونت‌گاهی پرداخت و گفت: پیش از ورود به موضوع روستا باید به تعریف روستا پرداخت. من در تعاریف رسمی چیزی نیافته‌ام و مرکز آمار در این خصوص ساکت است. در معاونت توسعه روستایی ریاست جمهوری هم روستا را یک واحد تولیدی می‌بینند و آن را به عنوان‌مهم‌ترین پایگاه تولید مواد حیاتی و رفع نیازهای هر جامعه‌ای تعریف کرده‌اند. این موضوع چند سوال مبهم در بر دارد و آن این است که روستا واحد تولیدی نیست، چرا که خود، جامعه است.
وی ادامه داد: ۳۴ درصد روستاهای کشور به دلیل اینکه واجد کمتر از بیست خانوار هستند، در برنامه‌های عمرانی روستایی جایی ندارند.
سعیدی تأکید کرد: هنوز نمی‌توانیم روستا را تعریف کنیم تا برای آن برنامه عمرانی بنویسیم و برای شهرها هم برنامه نداریم.
وی افزود: روستا پیش از هر چیزی یک جامعه انسانی و یک سکونت‌گاه انسانی است که ویژگی‌هایی مانند سروکار داشتن با طبیعت، تراکم کمتر جمعیت و انسجام نسبی بیشتر، آنها را از سکونت‌گاه‌های شهری متمایز می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: روستاهای امروز علی‌رغم کاهش جمعیت به حیات خود ادامه می‌دهند. علی رغم این، ما از روستاییان انتظار داریم ساکنان با وجود هر شرایطی در روستا بمانند و مواد غذایی کشور را تولید کنند و از فن‌آوری‌های جدید استفاده و از منابع طبیعی حفاظت کنند و در مسیر توسعه پایدار گام بردارند. اینها انتظارات ما هستند، اما واقعیت چیز دیگری است.
سعیدی بیان کرد: وقتی از سکونت‌گاه می‌گوییم، بر تنوع تأکید می‌کنیم، لذا برای آن نیز باید تنوع برنامه داشت و برای همه روستاها یک برنامه یکسان ارائه ندهیم، بلکه باید به تنوع فضای آن توجه داشت.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در دیگر سو، برنامه‌ریزی بخشی برای آنها داشته و با تعدد نهادهای تصمیم‌گیر در مورد روستاها روبه‌رو هستیم. اینها از جمله مشکلات روستاهای کشور هستند.
سعیدی یادآور شد: تفکیک نکردن عمران روستایی از عمران شهری، تصدی‌گری آمرانه در حوزه خدمات‌رسانی، غفلت از ضرورت ساماندهی اجتماعی ــ اقتصادی روستاها، ترویج پنهان و آشکار شهرگرایی و زندگی شهری، دخالت‌های ناروا و نسنجیده در بافت کالبدی روستاها به تبعیت شهرها از جمله دیگر مشکلات روستاها است.
وی در ادامه به عناصر اصلی تحول در فضای روستایی پرداخت و گفت: قابلیت محیط‌های فرهنگی و اجتماعی و روابط نیروهای مادی و معنوی که در ایجا این قابلیت‌ها دخیل هستند، عناصر اصلی تحول در فضای روستایی هستند.
حامد قادرمرزی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی نیز با بیان اینکه در برنامه‌ریزی روستایی باید به این‌مورد توجه داشت که در برنامه‌های دولتی باید قانون اساسی به آن اجازه دهد، گفت: آن‌چیزی که در قانون اساسی وجود دارد، اگر اجرایی شود، برای روستاها دیگر کم و کسری وجود ندارد.
وی افزود: متأسفانه این اصول قانون اساسی اجرایی نشده و رغبتی نیز برای اجرای آن وجود ندارد.
قادرمرزی با بیان اینکه در روستاها سالخوردگی به مثابه فقر است گفت: بیمه‌های روستایی مشکل دارند، از سوی دیگر با توجه به اصل مشارکت شوراهای روستایی در تصمیمات مربوط به روستاها دخالت داشته باشند، اما در هیچ جلسه برنامه‌ریزی شهرستان‌ها هیچ نماینده‌ای از روستاها حضور ندارند؛ اینها مخالف اصول قانونی است.
وی یادآور شد: همه نهادها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در روستاها حضور دارند، اما روستاییان ناراضی هستند.
این استاد دانشگاه گفت: بر این اعتقادم که معاونت توسعه روستایی نهاد ریاست جمهوری توانایی تخصصی توسعه روستاها را ندارد و نمی‌توانند نهادهای مختلف دخیل در سیاستگذاری روستا را یکپارچه کند، لذا پیشنهاد تشکیل سازمانی به صورت مستقیم تحت نظر رئیس جمهور یا وزارت‌خانه‌ای در این رابطه است.
قادرمرزی بیان کرد: یکی از مشکلات موجود، نبود نیازسنجی روستاها است و اگر این کار انجام شود، بسیاری از مشکلات این‌حوزه حل می‌شود.
حسین عرب‌اسدی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز در ادامه این همایش با بیان اینکه شهر مبنای تعریف و قانونگذاری قرار گرفته‌است، گفت: الگوی توسعه کشور، شهرپایه‌گی و توسعه شهر بوده است و هویت روستا در آن نقشی نداشته است.
مدیراندیشکده سیاستگذاری دولت اسلامی با بیان اینکه دو هزار و پانصد نقطه را رصد کرده‌ایم، گفت: ۲۵ روستاها در حال تخلیه هستند، و علی‌رغم تمام فعالیت‌هایی که وجود دارد، اما این موضوع در حال رخ دادن است.
وی با بیان اینکه تعریف هویت روستایی نداریم، اظهار کرد: وقتی این هویت درست تعریف نشود، علی‌رغم همه امکانات، وقتی روستایی دچار بی‌هویتی شده، به شهر مهاجرت می‌کند.
وی یادآور شد: مهمترین اصل هویت یک روستا حفظ استقلال خود است. بعد برای آن مدل برنامه‌ریزی غربی تعریف کرده تا به شهر وابسته شود. اصل دوم تلاش و فعالیت است. روستایی تا چند سال قبل دغدغه کار و ازدواج نداشت، چرا که روستایی تا زمانی که توان دارد، فعالیت می‌کند و این یک ارزش است. اصل سوم، هویت روستایی آزادی و امنیت است که در نقطه مقابل شهر است.
عرب ادامه داد: ویژگی دیگر، تولید است. یک روستایی بر اساس عرضه‌ای که می‌تواند داشته باشد، تولید می‌کند و مفهوم قناعت هم یک اصل هویتی روستا است.
رحیم یعقوب‌زاده، مدیر مرکز گردشگری دانشجویان ایران نیز در این همایش با بیان اینکه اهمیت گردشگری چند سالی است در کشور مطرح می‌شود، گفت: اساساً گردشگری در بسیاری از نقاط جهان، داخلی است. این زمینه طی چندسال اخیر، با رشد شتابانی مواجه شده، اما در کنار آن گردشگری ورودی به کشور، رشد چندانی ندارد.
وی با اشاره به جاذبه‌های گردشگری ایران اظهار کرد: یونسکو ایران را جزء ده کشور برتر از نظر جاذبه گردشگری می‌داند. نشنال‌جئوگرافی نیز ایران را شانزدهمین مقصد برتر دنیا می‌داند.
یعقوب‌زاده با بیان اینکه مشکلات و محدودیت‌هایی در زمینه گردشگری وجود داشته است، گفت: فرصت‌سوزی و ضعف مدیریت در این حوزه وجود دارد که بر همین اساس نمی‌توانیم از آن بهره‌برداری مناسب کنیم.
وی ادامه داد: اتفاقاتی مانند لغو برجام و برخی مسائل دیگر نیز در کاهش ورودی گردشگر به کشور تأثیر گذاشته است.
یعقوب‌زاده با بیان اینکه یکی از شاخه‌های گردشگری که گردشگران خارجی در آن هزینه زیادی می‌کنند، گردشگری طبیعت است که با گردشگری روستایی همپوشانی دارد، گفت: ما طبیعت متنوعی داریم، اما در این زمینه کم کار شده است.
وی افزود: تعداد روستاهای کشور که نمونه گردشگری شده و موفق به جذب گردشگر خارجی شده‌اند، روند روبه بهبودی را نشان می‌دهند. روستاهای ما ظرفیت بسیار زیادی برای جذب گردشگر دارند و در این زمینه باید تلاش خود را چند برابر کنیم.
وی تأکید کرد: به وسیله گردشگری روستایی می‌توانیم خدمات را در کنار تولید به روستاها ببریم تا از مهاجرت آنها جلوگیری کنیم. حتی می‌توان به حفظ معماری و غذاهای روستایی پرداخت و منبع درآمد پایداری برای آنها به وجود آورد.
مدیر مرکز گردشگری دانشجویان ایران یادآور شد: باید از الگوهای موفق کشورهای جهان استفاده کنیم. اگر بخواهیم در حوزه بوم‌گردی موفق باشیم، باید توجه کنیم که این کار را به صورت علمی پیش ببریم.