سکونت قوم بزرگ ترکمن در نواحی شمالی استان گلستان؛ سبب تنوع ایل ها و عشایر شده و طایفه های گوناگون با ویژگی های سنتی و خاص خود؛ چشم اندازهای مختلفی از زندگی اجتماعی را به نمایش گذاشته اند. مهم ترين طوايف عشايري اين استان عبارتند از: يموت، گوگلان، تكه، جعفر باي، آتاباي،آق يلقي، دازودوجي، دوجي، بذراق، ايمر، ايكدر، قان يقمز ساخت ايلي بين تركمن ها بهترتيب عبارت اند از: طايفه، اونليق (تيره)، اوبا و اوي.
طايفه قسمت بزرگ واصلي قبيله است كه مشتمل بر تيره هاي مختلف است هر تيره مشتكل بر چند اوبا و هراوبا از چند اوي تشكيل مي شود. افراد جامعه ايل تركمن پس از اين كه خود را تركمن مينامند فورا نام خانواده خود را بر زبان مي آورند. وابستگي به طايفه بسيار مهم است وگاهي آداب و رسوم يک طايفه با طوايف ديگر كه از قبيله هستند؛ تفاوت دارند. اونليق(تيره) كه همان تيره يک طايفه است در بين تركمن ها مشتمل بر چند اوبا است. وابستگي به اونليق ها گرچه وجود دارد ولي قوي نيست و مردم در مرحله نخست خود راوابسته به طايفه مي دانند و به تقسيمات اونليق ها كمابيش آگاهند. اوبا واحد سكونتدر ميان تركمن ها است. اين واحدها مانند دهكده ها در نظام روستايي مشتمل بر دو و ياچند اوي است. اوباها از دو اوي بيش تر هستند. در يک تيره و يا اونليق اختلاف درآداب و رسوم در اوبه ها کم تر مشاهده مي شود. اوي هاي آلاچيق مانند مسكن تركمن هاهستند. اوي ها كوچک ترين واحد اقتصادي و اجتماعي يک قبيله اند. آداب و رسوم و تربيتو ارزش ها در همين اوي از نسلي به نسل ديگر به ميراث مي رسد. سلسله مراتب و ساختقدرت در بين تركمن ها با ساير ايلات متفاوت است. در راس هر طايفه؛ قدرت (يا شوليها) قرار گرفته اند و پس از آن ها روحانيون قرار دارند و سپس افر اد عادي تركمنقرار مي گيرند. جشن هاي عروسي ترکمن ها يکي از ديدني ترين و زيباترين جشن هاي محليايرانيان است. مراسم ازدواج از مهم ترين وقايع زندگي ترکمن ها است. در بين اقوامترکمن مرسوم است که افراد خانواده دختر و پسر پس از صحبت هاي فراوان بر سر شيربهاء به توافق مي رسند.