گردشگری كارخانه ای (Factory tourism)
بازديدها و سفرهای سازمان يافته از كارخانه ها براي ديدن اشياء ساخته شده و فرآيند كار را گويند كه ممكن است خريد از فروشگاه كارخانه را نيز برای بازديدكنندگان فراهم كند.

گردشگری مزرعه ای (Farm tourism)
اين نوع گردشگري به واسطه محيط خاصي كه دارد از ديگر انواع گردشگري تمييز داده مي شود و همچنين به گردشگري كشاورزي  كه نيز مشهور مي باشد در واقع اين نوع گردشگري بخشي از كل گردشگري و محل همپوشاني گردشگري محيطي و گردشگري فرهنگي است.
گردشگري مزرعه اي مكاني كه گردشگران در آن اقامت مي كنند و زمانيكه در كارهاي كشاورزي و دامپروري شركت مي كنند را شامل مي شود.به علاوه ، اين نوع گردشگري ابزاري براي حفظ منابع طبيعي و نگهداري چشم اندازها و مناظر سنتي مي باشد.

قايق ( كلك ) (Ferry)
قايق مخصوص حمل مسافر و كالا در مسير هاي كوتاه كه از يك سو مرتبا به سوي ديگر مي رود.

جشن (Feast)
جشنها اغلب با تفريح و سرگرمي همراه هستند. جشنهاي روزهاي مذهبي ، جشنهايي همگاني هستند كه اغلب تعطيلات عمومي و يا عيد مي باشند. در واقع جشن ها يادآور روزهاي مهم هستنند.جشنواره هاي غذا جديدترين نوع آنها مي باشند كه تمامي اينها به طور بالقوه جاذبه گردشگري محسوب مي شوند.

تورهای مستقل خارجی (Foreign independent tours)
تورهايی خارجي هستند كه توسط خود گردشگران سازماندهي مي شود كه داراي كيفيت بالا و به صورت اختياري  و بدون راهنما مي باشند.

انعام (Gratuity)
مبلغ اضافي كه علاوه بر قيمت معمولي به شخصي كه در رستوران و... خدمتي را ارائه مي كند توسط مشتري داده مي شود.

جشنواره مذهبی (Festival, religious)
جشنواره هايي كه وابستگي مذهبي دارند جشنواره مذهبي ناميده مي شوند. رويدادهاي گوناگوني كه امروزه مضمون مذهبي بيشتري دارند در بسياري از محيط ها و مذاهب پرورش پيدا مي كنند كه تعداد زيادي از گردشگران رااز نواحي دور و نزديك  به خود جذب مي كنند.
اخيرا تعداد زيادي از اين جشنواره ها در كشورهاي مديترانه به منظور پيشرفت گردشگري اين كشورها  مورد استفاده قرار گرفته اند.

شوخی (Fun)
 این لغت اشاره دارد به ميزان مفرح بودن گردشگري ، شوخي و خنده خواسته ي يك كودك و فرد بالغ در هر موقعيتي مي باشد و مي تواند انگيزه اي براي گردشگر باشد .

برنامه های مصرف مكرر (Frequent user programmes)
اين نوع برنامه ها برنامه هايي هستند كه در آن مشتريان دائمي و ثابت خدمات شركتها و موسسات را از طريق سفرهاي رايگان و يا تخفيف ويژه و يا ساير امتيازات دريافت كنند.

گردشگری سخت (Hard tourism)
اين نوع گردشگري كه نقطه مقابل گردشگري نرم و جايگزين مي باشد براي توصيف و بيان توسعه ي بدون برنامه و زياد گردشگري و با هدف توجه به مسائل اقتصادي و عدم توجه به اثرات اجتماعي ، فرهنگي و زيست محيطي مورد استفاده قرار مي گيرد.

هدف سفر (Purpose of trip)
اهداف اصلي سفر به شش گروه عمده تقسيم مي شوند كه اين گروه بندي توسط سازمان جهاني جهانگردي و به منظور اهداف آمارگيري صورت گرفته است .
اين اهداف اصلي سفر تفريح ، ديدار دوستان و اقوام و آشنايان ، تجارت ، گذران اوقات فراغت ، سفرهاي مذهبي و زيارتي و درمان مي باشند.

گردشگری روستايی (Rural tourism)
اين نوع گردشگري در سالهاي اخير به عنوان ابزاري براي ايجاد درآمد و اشتغال و تنوع بخشي به اقتصاد محلي مورد توجه قرار گرفته است.
عمدتا شهرنشينان براي تجربه موقت سبك و شيوه زندگي روستايي اين نوع گردشگري را طلب مي كنند.گردشگري روستايي بيشتر يا گردشگري مزرعه شناخته مي شود حال آنكه گردشگري روستايي دربرگيرنده مفهوم وسيعتري مي باشد.

جهان چهارم (Fourth world)
در واقع اصطلاحي است كه به اقليت مردم كه در حكومت هاي متشكل از يك قوم جمع شده اند گفته ميشود كه به طور كلي در نواحي جنبي جغرافيايي زندگي مي كنند و از لحاظ سياسي واقتصادي وضع نامناسبي دارند و توسعه نيافته اند.
مردم جهان چهارم براي گردشگري قومي و گردشگري ماجراجويانه به عنوان يك جاذبه مي باشند كه در صورتيكه هنرهاي دستي و فرهنگ آنها به طور فزاينده منتشر گردد محيط هاي طبيعي كه آنها در آن زندگي مي كنند در معرض خطر قرار مي گيرد.

جشنواره (Festival)
در تمامي فرهنگ ها برگزاري جشن وجود دارد و انواع اشيا ، افراد يا موضوعات همه دلايلي براي ايجاد جشنواره ها محسوب مي شوند.به طور كلي جشنواره ها داراي محتواي مذهبي يا غير مذهبي مي باشند كه در سطوح مختلف محلي ، ملي و بين المللي برگزار مي شوند و يكي از جاذبه هاي گردشگري محسوب مي شوند.

سازمان سفر بين المللی جوانان (Federation of international youth travel organization)
هدف از اين سازمان ترويج پويايي و گسترش افق هاي فكري افراد جوان به وسيله سفر ، فراگيري زبان ، زندگي خانوادگي ، گردشگري فرهنگي و اجتماعي و ساير فرصتها براي رشد و پيشرفت فردي است.كه يكي از بزرگترين سازمانهاي تجاري در بخش سفر جوانان و دانش آموزان مي باشد.اين سازمان از رشد سريع گردشگري جوانان حمايت مي كند و 245 عضو در 54 كشور دارد. اين سازمان براي تسهيل دستيابي به امكانات گردشگري و فرهنگي و فعاليت هاي تفريحي به اعضاي جوان خود كارت شناسايي ارائه مي دهد.

 نمايشگاه ها (Fairs)
نمايشگاه ها رويداد هايي هستند كه معمولا به صورت دوره اي و براي معامله ي كالا و خدمات برگزار مي شوند.كه شامل آموزش، سرگرمي ها، مسابقه ها و جشن مي باشد.

نمايشگاهاي كشاورزي يه سنت هاي روستايي توجه دارند. همچنين نمايشگاههاي تجاري به تجارت و خريد و فروش توجه دارند.نمايشگاهاي جهاني باعث مي شوند كه كشورها با يكديگر مقايسه شوند و از اين طريق موجب افزايش ورود جهانگرد مي شود.

تفريح در جنگل (Forest recreation)
جنگل ها مكانهاي عمده اي براي تفريح گردشگران پويا و فعال مي باشند مخصوصا براي چادر زنان و بوته و شاخ و برگ پيماها.
تفريح در جنگل مي تواند آهسته و كوتاه قدم بر داشتن و مسير طولاني راه پيمودن ( كوچ نشيني ) باشد ويا مي توان ماهيگيري و قايق راني در جايي كه آب وجود دارد را شامل شودو همچنين جنگلها مكانهايي براي گردشگري طبيعت ، گردشگري ماجراجويانه و طبيعت گردي هستند. در جايي كه جنگلها از اهميت ويژه اي برخوردار هستند ممكن است از آنها به عنوان پارك ملي حفاظت شود.

 بيماريهای ناشی از غذا (Food- borne illness)
بيماريهاي ناشي از غذا به دليل وجود مستقيم يا غير مستقيم  باكتريهاي مضر در مواد غذايي مصرفي مي باشد. مانند سالموندلا. اين قبيل بيماريها مكررا موجب معده درد ، اسهال ، استفراغ مي شوند.گردشگران براي جلوگيري از اين نوع بيماريها بايد از نوشيدن آب با بطري ، خوردن غذاهاي داغ ، خوردن سالاد ، ميوه هاي محلي.و... اجتناب كنند مگر اينكه توسط منبع قابل اطميناني توليد شده باشند.  

اثر تظاهری (Demonstration effect)
افزايش تعداد گردشگران در يك مقصد، اثرات اجتماعی، اقتصادي و فرهنگي زيادي را براي جوامع ميزبان به همراه دارد.كه از جمله مهمترين اين اثرات ، تقليد است كه ساكنان محلي برخي از جوامع تمايل به تقليد از رفتار گردشگران را دارند. لذا ويژگيهاي رفتاري آنها را به خود مي گيرند و از رفتار آنها تقليد مي كنند.
درك اين مفهوم نيازمند توجه به اين موارد مي باشد كه چرا تنها برخي از رفتارها تقليد مي شوند؟ چه كسي از آنها تقليد مي كند ؟و چگونه آنها را ياد مي گيرند ؟
تحقيقات نشان داده است كه فاكتورهاي معيني در ايجاد اين امر دخيل هستند از جمله آنها :شكاف فرهنگي بين فرهنگ گردشگران و فرهنگ جامعه ميزبان ، قدرت اقتصادي جامعه ميزبان و مهمان ، همساني فرهنگ و مورد قبول واقع شدن آن توسط اكثريت افراد جامعه ميزبان ، قدرت فرهنگي جامعه ميزبان و ميزان انعطاف پذيري و پاسخگويي آن به تاثيرات جديد كه اين امر بيشتر در كشورهاي در حال توسعه ديده مي شود زيرا زمانيكه يك گردشگر از يك كشور توسعه يافته به كشوري در حال توسعه سفر مي كند شكاف هاي فرهنگي در اين صورت برجسته تر مي شوند.

بازديد كننده يك روزه (Excursionist)
به افرادي گفته مي شود كه سفرهاي تفريحي آنها كوتاه مدت ( يك روزه ) و عموما شب راخارج  از خانه اقامت نمي كنند.كه اين افراد اغلب به صورت گروهي سفر مي كنند و به دليل اقامت كوتاه مدت آنها در مقصد استفاده آنها از خدمات گردشگري نيز محدودتر مي باشد. امروزه سفرهاي تفريحي كوتاه مدت در ميان كشور هايي كه با يكديگر همسايه هستند امري متعارف و پديده اي مهم مي باشد كه اغلب به صورت جداگانه در آمار گردشگري آنها  ثبت مي شود .

كج رفتاری (Deviance)
به طور كلي مي توان اين واژه را به اين صورت معني كرد: رفتاري كه با نرم و حالت طبيعي و استاندارد تفاوت دارد. اما تعريف اجتماعي و منطقي كج رفتاري عبارت است از: سر باز زدن از استانداردهاي برجسته و شاخص.
بنابراين گردشگري، به دليل اينكه براي اكثريت مردم، تعطيلات، دوره اي از رفتار است كه با رفتارهاي روزمره زندگي متفاوت مي باشد، خود ، يك نوع كج رفتاري تلقي مي شود و همچنين در برخي از موارد رفتار واقعي كه از برخي گردشگران سر مي زند در صورتيكه شامل فعاليت هايي همچون : استفاده از مواد مخدر ، مصرف بيش از حد مشروبات الكلي يا فحشا باشد( هر چند اين رفتارها لزوما جرم محسوب نمي شوند ) ممكن است كج رفتاري تلقي شود.
اما به طور كلي توصيف كج رفتاري و اينكه چه عواملي باعث ايجاد آن مي شود نيازمند توجه و دقت در موارد زير هست : اينكه استانداردها چگونه هستند ؟ چه كسي و چگونه آنها را تعيين مي كند و چه كسي و چرا از آنها پيروي مي كند؟

توسعه گردشگری(Development era)
توسعه گردشگري به 3 دوره اصلي تقسيم مي شود : دوران پيشه وري ،  كه به عنوان توسعه آهسته و كند شناخته مي شود كه در اين دوره گردشگري با مهارتها و تكنولوژيهاي كمياب و نادر مواجه بود. دوره ي فورديزم كه در اين دوران گردشگري با استاندارد شدن و توليد انبوه همراه بود و بالاخره دوره گردشگري نوين كه گردشگري اوليه را از طريق بخش بندي تقاضا ، انعطاف پذيري عرضه و ادغام مورب متحول نموده است.

انعام (Tipping)
نوعي پرداخت كاملا اختياري  مي باشد كه مستقيما از طرف مشتري به كارمند در قبال كيفيت خدماتي كه ارائه شده پرداخت مي شود. دادن انعام تنها در برخي از فرهنگها وجود دارد و در برخي از فرهنگها اصلا چنين پرداختي ديده نمي شود.
دادن انعام در جاهايي كه خدمات مستقيم و يا به صورت شخصي به مشتري ارائه مي گردد بسيار برجسته تر مي شود. رستورانها و هتل ها از نمونه مكانهايي هستند كه در ان ها دادن انعام بسيار ديده مي شود.

گردشگری جوانان(Youth tourism)
یک بخش از بازارگردشگری که افراد در سنین 18-15 و 29-25 را شامل می شود . آمار نشان می دهد که گردشگری جوانان بیش از گردشگری به شکل کلی در حال توسعه می باشد .

Winter sun
تعطیلات یکه در فصول غیر از تابستان برای استفاده از امکانات گردشگری مناطقی که درزمستان اقلیم مناسبی دارند مانندسواحل مدیترانه و یا جزایر قناری در اسپانیا و فلوریدا در آمریکای شمالی به ویژه برای بازنشسته ها طراحی می شوند .

Water resources depletion and pollution
منابع آب تازه در بسیاری از کشورها کمیاب می باشد وبا مصرف بالای کشاورزی ،صنعتی ، خانگی و نیز آلودگی بیش از پیش تحلیل می روند .صنایع سفر گردشگری و هتل داری مصرف کنندگان عمده آب و نیز تولید کننده زباله و فاضلاب می باشند. کمبود و آلودگی آب به ویژه در کشورهای درحال توسعه بر گردشگری و هتلداری نیز تاثیر می گذارد .

میل به سفرهای تفریحی (Wanderlust)
این واژه میل به ترک جاهای شناخته شده به قصد مقاصد ناشناس و سفر رفتن برای دیدن مکانهای متفاوت به قصد مناثر شدن از جیزهای جدید را توصیف می نماید .به نظر می رسد میل به سفر بیشتر درگردشگری بین المللی ارضا شود تا در گردشگری بومی به نیاز به امکاناتی برای اقامت کوتاه دارد تا اقامت تا اقامت های طولانی . اقلیم نیز در اینارتباط در درجه بعدی اهمیت قرار دارد ومعمولا بیش از یک مکان یا کشور مورد بازدید قرار می گیرد .

شهر نشینی (Urbanization)
فرایند رشد مناطق شهری بهگونه ای که موجب افزایش نسبت جمعیت ساکن در آنها شود.این مفهوم اغلب با صنعتی شدن در هم آمیخته است افزایشجمعیتشهری توامبا مهاجرتاز مناطق روستایی به مناطق شهری است . از آنجا که مناطق شهری نسبت تعطیلی بالایی دارند ارتباط مهمی با گردشگری دارد.

User- oriented resources
منابع اختصاصی ویژه گردشگری و تفریح که جاذبه ی آنها بیشتر بر پایه دسترسی آسان شکل گرفته است تا کیفیت منابع در مجاورت مراکز جمعیتی قرار گرفتهوبیشتر پاسخگوی نیازهای مردم محلی و منطقه است تا بدنبال جذب بازدید کننده بین المللی باشد .مانند پارکها ، اماکن ورزشی و رستورانها .

Urban renewal
بازسازی، تعمیر و نوسازی بافت عادیو فرسوده شهری به گونه ای که فضاهای مورد نیاز گردشگری و تفریحی بخش مهمی را به خود اختصاص دهند .

گردشگری شهری (Urban tourism)
سفرها و بازدید هایی که به مقاصد شهری انجام می گرید تحت عنوان (city tourism)  نیز شناخته می شود.سفرهایی که با انگیزه بازدی از جاذبه های تاریخی و فرهنگی تجاری خرید وشرکت در رویدادها انجام می گیرد . این گونه گردشگری رشد سریعی داردواین امر فرصت بیشتری برای بازسازی بافت های شهری فراهم می آورد .

شاخص سفر (Trip index)
روشی آماری برای تعیین اینکه مقاصدی که توسط گردشگران بازدید می شوند مقاصد اصلی هستند و یا صرفا توقفگاهی بین راهی .این شاخص با تقسیم شب های گذرانده شده درمقصد بر کل شبهای سپری شده در طول سفر (100× ) محاسبه می شود . شاخص 100نشانمی دهد که تمام سفر در یک مقصد گذرانده شده وشاخص صفر بدین معنی است که هیچ شبی در طول سفر در آن مقصدگذرانده نشده است.

مسافر (Traveler)
فردی که بین دویا چند کشورو یا بین دو یا چند محل در داخل کشور محل سکونتش در حال سفر باشد . از نظر آمارگردشرگری تفاوتی میان دونوع عمده از مسافران وجود دارد : «دیدارکنندگان» و«سایر مسافرین» . تمامی مسافرینی که به فعالیت های گردشگری می پردازند ، دیدار کننده می باشند.
بنابراین واژه دیدار کننده معرف مفهوم پایه ای برای سیستم کلی آمارهای گردشگری می باشد . (سازمان جهانی جهانگردی )

صنعت سفر (travel industry)
در معنای دقیق ، شرکت های حمل ونقل مسافر وشکرت هاو تشکیلاتی که خدمات خودرا می فروشند از جمله متصدیان گشت و آژانس داران ، در معنایی جامع تر به تمامی شرکت ها وتشکیلاتیاتلاق می شودکه نیازهای مسافرانرا برآورده می سازند .
گاهی اوقات به عنوان مترادف صنعت گردشگری نیز استفاده می شود .

صنعت سفر (Travel advisory)
توصیه ای که غالبا به صورت هشدارتوسط مقامات دولتی در رابطه با مسافرت به یک کشور یا منطقه ، در مواردی مانند نا آرامی های اجتماعی یا به خطر افتادن سلامتی ، انتشار می یابد.

مسیر (Trail)
در تفریح و گردشگری عموما مسیرهای طراحی شده است همراه با تابلوهای راهنما جهت هدایت افراد ، دوچرخه سواران ، و یا اسکی بازان درطول آن مسیر، اگر چه بیشتر برای استفاده بازدید کنندگان طراحی می شوند به طور فزایندهای به عنوان ابزاری جهت مدیریت بازدید کننده ها در مناطق با  تراکم بالا استفاده می شوند .

شاخص عملکرد گردشگری (Tourist function index)
سنجش خام اهمیت گردشگری دریک منطقه که با بررسی نسبت تعداد تخت موجود و جمعیت ساکن سنجیده می شود .

مرکز اطلاع رسانی گردشگری (Tourist information centre (TIC))
دفتری که در زمینه جاذبه ها تسهیلاتوخدماتگردشگری اطلاع رسانی می کندو گاهی اوقات خدماتی مانندرزرو اقامت گاه را نیز ارایه می دهد .این خدمات ممکن است توسط دولت شوراهای گردشگری و یا سایر سازمانها عرضه شود .

Tourist enclave
یک منطقه مقصد گردشگری که گاهی اوقات رویداد در کنار یکدیگر انتخاب مقصد گردشگر را تعیین می کنند .

گردشگر (Tourist)
برای اهداف آمارگیری دیدار کننده ای را گویند که به مدت حداقل یک شب از یک محل بازدید می کند و هدف اصلی او ازبازدید : تفریح واستراحت تجارت و امور حرفه ای  وسایر اهداف گردشگری می باشد (سازمان جهانی جهانگردی )

Townhouse hotel
گونه هایی از هتلهای کوچک و خصوصی که اقامت تجملی را در مرکز شهرها و در ساختمانهای بازسازی شده عرضه می کنند .

بخش گردشگری (Tourism sector)
بخشی از اقتصاد که وظیفه ی اصلی آن پاسخ گویی به نیازهای گردشگران بوده ومتشکل از صنایع وابسته به گردشگری است که بیشتر خدمات خود را به گردشگران ارایه می کنند تا مردم و بازار محلی

مناطق مولد گردشگری /گردشگر فرست (Tourism generating areas)
مناطق مبدا گردشگران بنابراین مناطق اقامت و دایمی گردشگران که نشانگر منبع تقاضا و موقعیت بازار هستند ، جایی که وظایف اصلی بازاریابی گردشگری بر آن اساس انجام می شود . مراکز جمعیتی مهم در کشورهای توسعه یافته مناطق اصلی مولد گردشگری بین المللی و بومی به حساب می آیند .

اثر گردشگری (Tourism impact)
به طور کلی اثراتی که گردشگران و توسعه گردشگری بر روی جامعه و یا منطقه دارند.اثرات معمولا به سه دسته اقتصادی اجتماعی فرهنگی وزیست محیطی تقسیم می شوند .گاهی اوقات با تقسیم عدد مربوط به تراکم گردشگری یک دوره به دروه بعد شاخص تراکم گردشگررا محاسبه می نمایند .

مخارج گردشگری (Tourism expenditure)
مجموع هزینه های مصرفی که توسط یک بازدید کننده ویا از طرف یک بازدیدکننده برای سفر و اقامت اودر یک مقصد پرداخت می شود. جزئیات پیشنهادی آن شامل هفت دسته اصلی می شوند . سفر کامل و گشت کامل با اقامت ، غذا و نوشیدنی حمل و نقل تفریح فعالیت های فرهنگی و ورزشی و خرید .

مقاصد گردشگری (Tourism destinations)
کشورها نواحی شهرها وسایر مناطقی که گردشگران راجذب می کنندمحل اصلی فعالیت گردشگران هستند و بیشتر وقت و هزنیه ی گردشگران در این مناطق صرف می شود. اصلیترینمحل تمرکز جاذبه ها اقامت وسایر تسهیلات و خدمات گردشگری هستند واثرات مهم گردشگری (اقتصادی اجتماعی و زیست محیطی ) در آنجا روی می دهد.

اقامتگاه گردشگری (Tourism accommodation)
تعریف قابل قبول بین المللی برای این واژه وجود ندارد . اما می توان آن را هر نوع تسهیلاتی که معمولا امکان اقامت شبانه برای گردشگران را فراهم می آورد ، تعریف نمود . به دو گروه اصلی تقسیم می شود تاسیسات گردشگری همگانی و اقامت گاه گردشگری خصوصی .

شاخص فعالیت گردشگری (Tourism activity index)
اندازه گیری تغییر نسبی فعالیت گردشگری در طی زمان که در آن اطلاعات جمع آوری شده از مناطق مورد نظر برای اندازه گیری سطح و میزان گردشگری استفاده می شود .تحت عنوان tourism barometer نیز عنوان می شود .

مناطق زمانی (Time zones)
تقسیم دنیا به مناطقی بر اساس نصف النهار گرینویچ که در آن ساعت رسمی محلی مورد استفاده قرار می گیرد .هنگامی که زمین هر 24ساعت یکبارحول محور خود که 360 درجه طول جغرافیایی است یک چرخش کامل می کند ، 24منطقه ی زمانی پدید می آید . اساس زمانی خورشیدی در هر منطقه نصب النهار مرکزی آن منطقه است که 15درجه با نصف النهار مجاور فاصله دارد . اما منطقه واقعی بیشتر از واحد ها و مرزهای سیاسی تبعیت می کند تا دقیقا ا ز نصف النهارها . کشورهای بزرگ با کشیدگی شرقی ، غربی به مناطق زمانی متعددی تقسیم می شوند مثلا قاره آمریکا به پنج ، کانادا به شش و فدراسیون روسیه به یازده منطقه زمانی تقسیم شده اند.

گردشگری سیاه (Thana tourism)
تحت عنوان گردشگری سیاه نیز شناخته شده است . سفرها وبازدیدهایی ازمقاصدی که به نوعی با مرگ و میر انسانها مرتبط است مانند مکانهای آدم کشی و جنایت میدان های جنگ.

گردشگری پایدار (Sustainable tourism)
برگرفته از مفهوم توسعه پایدارکه در سال1987 درگزارش کمیسیون توسعه و محیط زیست سازمان ملل تعریف شده این واژه برای تمامی گونه های گردشگری که در دراز مدت با محیطهای زیست محیطی اجتماعی و فرهنگی سازگار جهانی گردشگری ، گردشگری پایدار را به عنوان مدلی از توسعه اقتصادی تعریف کرده است که طراحی می شود تا :
کیفیت زندگی مردم جامعه میزبان را بهبود بخشد ، تجربه ی نابی برای بازدی کننده به همراه داشته باشد .کیفیت محیط زیست را حفظ نماید واجرای آن هم بستگی به جوامع میزان و هم بازدید کنندگان دارد.

Sunlust
انگیزه ای برای سفرهای تفریحی که توسط اچ پی گری تحت عنوان وجود امکانات بهتر در یک مقصد گردشگری به نسبت آنچه در محل زندگی گردشگری وجود دارد ، تعریف شد . این سفرها اغلب معادل استفاده از تسهیلات اقامت طولانی مدت و تفریحی مانند تفریحگاهها می باشند.

Standby
درسفر و گردشگری به فردی گفته می شود که رزرواسیون قبلی ندارد ودر لیست انتظار قرار دارد.

گردشگری ورزشی (Sports tourism)
سفرها و بازدیدهایی که به انگیزه شرکت در یک مسابقه ورزشی ویا تماشای آن صورت می گیرد.

گردشگری فضایی (Space travel /tourism)
سفر وبازدید از فضا ، اولین بار در سال 2001 توسط یک آمریکایی که با استفاده از یک فضا پیمای روسی به ایستگاه فضایی رفت ، انجام گرفت .

گردشگری اجتماعی (Social tourism)
گردشگری با مشارکت افرادی: که یا امکانات کافی در اختیار ندارند و یا به واسطه شرایط سنی، ناتوانایی جسمی و شرایط خانوادگی امکان سفر رفتن را ندارند و با در نظر گرفتن تمهیلاتی مانند پرداخت یارانه، خدمات و تسهیلات ویژه، امکان سفر رفتن را برای آنها فراهم می آورند .

Scenic route
جاده ای خوش منظره و اغلب با عرض کم که از میان مناطق جاذب حومه شهر عبور می کند.
این مسیرها نه تنها به عنوان جاذبه توریستی بلکه به جهت جلب توجه گردشگران و دورکردن آنها از جاده های اصلی واجد اهمیت هستند.

گردشگری روستایی (Rural tourism)
گردشگری در مقاصد حومه ی شهرها .گردشگری روستایی در سالهای اخیر به عنوان ابزاری جهت درآمدزایی و ایجاد اشتغال و تنوع بخشیدن به اقتصاد محلی مورد توجه قرار گرفته است .
گردشگری روستایی اغلب با گردشگری مزرعه شناخته می شود اما گردشگری روستایی مفهوم گسترده تری را شامل می شود که در برگیرنده مسیرهای ویژه طبیعت گردی ، مکانهای گردش دسته جمعی ، مراکز تفسیر وموزه های کشاورزی و مردم شناسی است .

علاقمندی به سفر (Wanderlust)
در حالت كلي اين لغت براي نشان دادن علاقه به سفر به كار مي رود اما به صورت تخصصي ، نوعي از گردشگري را كه در آن فرد با آرزوي تجربه ي مكان ها و يا فرهنگ هاي جديد و متفاوت و اشتياق به سازگاري با شرايط محلي ، جاهاي شناخته شده را به قصد مقاصد ناشناخته ترك مي كند توصيف مي نمايد كه معمولا در اين سفر بيش از يك مقصد مورد بازديد قرار مي گيرد.

مجموعه فرصت (Opportunity set)
كه به تركيبي از مقاصد كه يك گردشگر براي انجام يك مسافرت خاص بررسي مي كند اشاره دارد. اندازه، تعداد  و اركان مجموعه فرصت مي تواند در بين افراد و سفرها به طور قابل ملاحظه اي تغيير كند. كه شناخت و آگاهي فرد از مقاصد مختلف، تجربه ي قبلي فرد ، شخصيت و ماهيت سفر ( از نظر مدت سفر ، هزينه هاي آن و ... ) مي توانند بر مولفه هاي يك مجموعه فرصت تاثيرگذاز باشد.

Game park reserve
منطقه اي كه به منظور حفاظت از حيات وحش و محدودسازي رابطه ي متقابل انسان و حيات وحش و زيستگاه هاي موجود در محدوده آنها طراحي شده است كه مي توانند مالكيت خصوصي يا دولتي داشته باشند. كه گاهي ممكن است در اين مناطق مجوز شكار تفريحي صادر شود. اما به علت اينكه بسياري از اين مناطق از زيستگاه ها و حيوانات در برابر خطر انقراض محافظت مي كنند تنها اجازه ي تماشا و عكسبرداري از آنها را صادر مي نمايند.

موقعيت اجتماعی (Social situation)
اصطلاح كلي براي بيان تعامل مردم به روش هاي معمول در موقعيت هاي خاص مي باشد كه اين روش ها داراي نه ويژگي مي باشند كه عبارتند از : اهداف ، قوانين ، نقش ها ، مجموعه اي از اصول ، زنجيره رفتار ، مفاهيم تنظيمات محيطي، زبان، مهارت ها و مشكلات كه استفاده اين اصطلاح در گردشگري در تعاملات ميزبان و مهمان ، گردشگري – راهنما مي باشد.

هزينه فرصت (Opportunity cost)
هزينه فرصت هر منبع نسبت به متني كه در آن استفاده شده است تعريف مي شود. و اين كلمه عبارت است از سودي كه در صورت عدم استفاده از منبع به دليل استفاده از يك جايگزين سودمندتر از دست مي رود. بنابراين اگر سود ناشي از يك كاربرد پيشنهادي حداقل برابر با هزينه فرصت نباشد آن كاربرد از نظر اقتصادي توجيه نمي شود.

گردشگری ادبی (Literary tourism)
به شكلي از گردشگري اطلاق مي شود كه انگيزه عمده و اصلي آن بازديد از مكان هاي ويژه اي مي باشد كه به موارد جالب در ادبيات مربوط مي شود. كه مي تواند بازديد از خانه هاي گذشته و حال نويسندگان ، اماكن واقعي يا افسا نه اي كه در ادبيات شرح داده شده اند و اماكن مربوط به شخصيت ها و رويداد هاي ادبي را شامل شود.

توصيه های سفر (Travel advisory)
كشورها اغلب شهروندان خود را در مورد ناپايداريهاي شرايط سياسي يا اجتماعي موجود در مقصدهاي جهان آگاه مي كنند.
اين توصيه ها به معناي بازداشتن از سفر نمي باشد هر چند ممكن است اين مفهوم و اثر را داشته باشد اما بيشتر به اين معنا است كه گردشگران را در برابر موقعيت هايي كه با آنها آشنايي ندارند آماده و مجهز نمايند تا احتياط كافي را داشته باشند.

Safari
اين اصطلاح سفرهاي كاملا مجهز كه افراد براي آنها آموزش و راهنمايي شده اند و آذوقه و مواد غذايي آنها از قبل تهيه شده است به منظور شكار ، اكتشاف يا تحقيقات علمي را شامل مي شود.كه در اصل به شرق آفريقا مربوط مي شود. البته بسته هاي تور مربوط به شرق و جنوب آفريقا و همچنين نواحي منابع طبيعي در جاهاي ديگر نيز اين عنوان را به خود گرفته اند. هدف عمده و اوليه اين نوع سفرها به ندرت شكار كردن مي باشد در واقع بيشتر تماشا و عكسبرداري از حيات وحش را شامل مي شود.

گردشگری طبيعت گرا (Nature  tourism)
اين لغت اغلب مترادف لغت اكوتوريسم به كار مي رود. كه افزايش آگاهي در مورد محيط و قابليت دسترسي به نواحي دوردست باعث رشد سريع اين نوع گردشگري شده است كه عموما سفر و بازديد از طبيعت همراه با تلاش براي محفاظت از آن را شامل مي گردد. كه  بازديد از جنگل هاي انبوه مناطق استوايي ، بازديد از زيستگاه هاي پستانداران و ... از اين جمله مي باشند.

نوآوری (Innovation)
در رابطه با گردشگري 4 نوع نوآوري را مي توان شناسايي كرد. 1- نوآوري هاي محصول : مه از كالاهايي كه هر يك كاملا جديد و يا در زمينه هاي جديد هستند منتج مي شود. 2- نوآوري هاي فرآيند : كه توسعه و بهره برداري از تكنولوژي يا نظريه هاي فني جديد در فرآيند هاي جديد تجاري را در بر مي گيرد. 3- نوآوري هاي  مديريت : كه چهارچوب ها را بر اساس عملكرد سازمان يافته قبلي اصلاح و بهبود مي بخشد. 4- نوآوري هاي قانوني : كه رابطه خارجي و ظاهري بين مصرف كننده و ديگر اعضاي زنجيره اي را بالا مي برد.

گردشگری سياه (Thanatourism :(dark tourism ))
  اين نوع گردشگري سفر به مناطقي كه به گونه اي با مرگ ومير، بلايا و مشكلات مرتبط است را شامل ميشود. كه شامل بازديد از مناطق جنگی، قتل و جنايت، قبرستانها و يا بازديد از مناطقي كه افراد مشهور در آنجا مرده اند را شامل مي شود كه اين نوع گردشگري بسيار وسيع و قديمي مي باشد.

سفر اختياری (Discretionary travel)
كه تمامي انواع گردشگري غير اجباري را شامل مي شود كه معمولا پس از انجام سفرهاي اجباري كه مربوط به مسئوليتهاي اجتماعي و سازماني مانند كار يا خانواده است، صورت مي گيرد.
اين نوع سفرها به علت اينكه زمان فراغت را شامل مي شوند دلپذير و لذت بخش هستند.  اين نوع سفر از طريق مطالعات بودجه بندي زماني يا درك ميزان آزادي در انتخاب مي توانند اندازه گيري شوند.

برنامه غذايي روزانه (Diet)
كه انواع مختلف و طيف وسيع و گسترده اي از غذاها را كه يك فرد در طول روز مصرف مي كند را شامل مي شود.يك دستور العمل سالم طيف گسترده اي از مواد را هم يه منظور فراهم كردن كليه مواد لازم براي مقابله با بيماريها و هم براي رشد و نمو بدن شامل مي شود.

بازاريابی مستقيم (Direct marketing)
نوعي روش بازاريابي مي باشد كه با استفاده از يك يا چند رسانه با مخاطب ارتباط برقرار كرده و هدف آن دستيابي به يك بازار مشخص مي باشد. اين نوع بازاريابي دربرگيرنده هر ديدگاه بازاريابي مي شود كه شامل ارتباط مستقيم فرد به فرد ، بين عرضه كننده و فروشنده مي باشد . كه اين ديدگاه ها عبارتند از : پست الكترونيكي مستقيم ، فروش تلفني و يا فروش شخصي .
اين روش مي تواند به صورت جداگانه يا تركيبي يا ساير روش هاي پيشبردي به منظور رسيدن به اهداف بازاريابي مورد استفاده قرار بگيرد. 

جايگزينی (Displacement)
جايگزيني فرآيندي است كه به تغيير جاي چيزي اشاره مي نمايد. ممكن است گروهي از گردشگران جايگزين گروهي ديگر شوند و يا برخي از فعاليت هاي آنها جايگزين هم گردند. مردم محلي ، ساختمان ها و يا منابع طبيعي ( مانند حيات وحش ) ممكن است كه جايگزين شوند و يا اينكه از لحاظ ارزشي يا عادتي تغيير نمايند.

منابع:
- دیکشنری پرفسور جعفر جعفری
- کتاب واژگان تخصصی فراغت، گردشگری و هتلداری تالیف دکتر محمود ضیائی -روزبه میرزایی