تنوع آب و هوايی امروزه به يكی از جاذبه های گردشگری تبديل شده است. دراستان ، آذربايجان شرقی وضعيت آب و هوايی بسيار متغيراست. به طوری كه درجه حرارت در برخی از ماه های گرم سال گاهی به 38 درجه سانتی گراد يا بيش ترمی رسد و برودت هوا درماه های سرد، گاهی به بيش از 20 درجه زير صفر كاهش می يابد. رطوبت هوا نيز ازاواخر پاييز تا اوايل بهار زياد می شود كه علت آن علاوه بر كاهش درجه حرارت، ورود توده هايی ازهوای سرد و مرطوب اروپاست كه با گذشتن از دريای مديترانه وارد آسمان ايران می شوند. جنگل های موجود در آذربايجان شرقی حاكی از وجود آب و هوای گرم و مرطوب و زمين حاصل خير در گذشته های دوراست.امروزه آب و هوای استان آذربايجان شرقی به طوركلی سرد و خشک است ولی به علت تنوع توپوگرافيكی، از اقليم های متفاوتی برخوردار است. موقعيت كوهستانی و پهنای جغرافيايی استان آذربايجان شرقی از عوامل اصلی سرمای اين منطقه است. كم ارتفاعی و اثرات ملايم كننده بخارهای دريای خزر در پاره ای از مناطق از عوامل اعتدال اقليمی آن به شمار می آيد. به علاوه آذربايجان شرقی تا حدودی تحت تاثير جريان های مرطوب دريای مديترانه از سمت باختر و جنوب باختری قرار دارد و توده های هوای سرد سيبری نيز از شمال بر آب و هوای آن اثر می گذارد. وجود درياچه اروميه آب و هوای قسمت محدودی از استان را تحت تاثير قرار داده است. استان آذربايجان شرقی از نظر بارندگی، به دو ناحيه سردسير و معتدل تقسيم می شود. ناحيه سردسير شامل دامنه های كوهستان سهند، شهرهای تبريز و مرند كه در مسير بادهای مرطوب قرار دارند، می شود. معمولا ميزان بارندگی سالانه اين ناحيه در خاور استان بيش تر از ساير نواحی است و مقدار آن به 250 تا300 ميلی متر می رسد. ناحيه معتدل نيز دردالان ها، كوهپايه ها، دامنه های جنوبی و مناطق آفتاب گير واقع شده و از تاثيرمستقيم جريان های سرد شمالی محفوظ است و آب و هوای معتدلی دارد. آذربايجان همواره تحت تاثير بادهای سرد شمالی و سيبری و بادهای مرطوب دريای سياه، مديترانه و اقيانوس اطلس است. به علاوه بادهای محلی نيز تحت تاثير شرايط طبيعی استان، از سوی كوهستان های بلند و درياچه های اروميه و خزر، به سوی دشت ها و جلگه ها می وزند. بادهايی كه از شمال و شمال خاوری به سوی آذربايجان می وزند، كلا" سرد و مرطوب اند و در فصل زمستان سبب بارش برف سنگين و يخ بندان می شوند. باد مرطوب مديترانه ای كه از باختر به آذربايجان می وزد باران زا و بسيار مفيد است. بادهای خاوری با عبور از درياچه خزر، درمسير ارسباران، مرند، اردبيل، دره ای بين سبلان و قوشاداغ، بزغوش و سهند به طرف باختر می وزند. در بيش تر نقاط آذربايجان مانند سراب و تبريز اين باد را «مه ييلی» يا «باد مه» می گويند كه بادی سرد و مرطوب است. اين باد در امتداد دامنه های جنوبی سهند به طرف مراغه پيش می رود و در حدود درياچه اروميه تغيير مسيرمی دهد. كوه های مرزی در باختر آذربايجان و كردستان باعث می شوند باد مه در جهت جنوب باختری و جنوبی بوزد كه نام آن در اين منطقه باد زريان است.جريان باد مهمی كه از فراز دريای مديترانه و دريای سياه و اقيانوس اطلس به سمت باختر و شمال باختر ايران می وزد، چند شاخه می شود كه تعداد اين شاخه ها در فصل پاييز در برخورد با ارتفاعات استان افزايش می يابد و در فصل بهار، ريزش بارش های بسياری را سبب می شود.