کاخ چهل ستون از جمله بناهايی است که اصفهان ملقب به نصف جهان بخش مهمی از شهرت خود را مديون آن است. ساخت اين کاخ که ابتدا جهان نما نام داشته است در دوره شاه عباس اول و در وسط باغ چهل ستون (باغ جهان نما) كه بالغ بر 67000 متر مربع مساحت داشته آغاز و در دوره شاه عباس دوم به پايان رسيده است. طبق كتيبه داخل قصر سال 1057 هـ . ق به عنوان تاريخ بنای اين کاخ نقش بسته است و بعد از مدتی تغييراتی كلی در آن داده شد. در اين کاخ قسمت های ديدنی و جالب توجه زيادی از جمله، ‌ستون‌های عظيم، تالارهای هجده ستون، تالار آيينه، شيرهای سنگی چهار گوشه حوض مركزی تالار و ازاره‌ های مرمری منقش اطراف كه معرف صنعت حجاری دوره صفويه است، تزيينات عالی طلا كاری سرسرای پادشاهی، اتاق‌های طرفين تالار آينه و تابلوهای بزرگ نقاشی تالار پادشاهی (شامل تصوير شاهان صفوی)، تصويری از شاه عباس اول با تاج مخصوص و مينياتورهای ديگری در اتاق گنجينه كه در مرمت سال ‌های 1334 و 1335 خورشيدی از زير گچ خارج شده است، سردر مسجد قطبيه، سردرهای زاويه كوشک و آثاری از مسجد درب جوباره ديده می شود. بر سقف ايوان و ديوار تالارهای كوچک و بزرگ اين كاخ نقاشی ‌های زيبايی به چشم می ‌خورد كه با رنگ های متنوع و جذاب چشم را می ‌نوازند. اين نقاشی ‌ها در قاب‌های چوبی ظريفی به اشكال مختلف هندسی كشيده شده‌اند و عمدتاً مراسم باريابی سفيران كشورهای خارجی به دربار صفوی و صحنه‌هايی از رزم سپاه ايران و قشون عثمانی و مجالسی از بزم درباريان صفوی را به نمايش می ‌گذارند. افزون بر اين تصاوير بديع و زيبا، نقاشی ‌های مينياتوری زيبايی نيز بر ديوار و سقف مشهود است. تزيينات آينه كاری، مقرنس كاری، گچ بری و لوح‌ هايی با خط نسخ مشكی بر زمينه گل و بوته را بايد به مجموعه آثار هنری اين كاخ افزود. كاخ چهل ستون برخلاف كاخ های تاريخی ديگر اصفهان كه مسكونی بوده ‌اند در واقع كاخ تشريفات و مراسم درباريان صفوی بوده است. در اين كاخ سفيران و فرستادگان سياسی با شاه ملاقات می كردند و برخی از مراسم رسمی نيز در آن برگزار می شد. كاخ چهل ستون در اصل بيست ستون چوبی بلند دارد كه هجده ستون در جلوی عمارت و دو ستون ديگر در جلوی تالار بعدی قرار دارند هر يک از اين ستون ها از تنه درختان تناور بلندی ساخته شده‌اند كه بر پايه‌های سنگی استقرار يافته‌اند. انعكاس ستون ‌های بيست گانه تالارهای چهل ستون در حوض عمارت منظره بديعی را به ديدگان نشانده و بيست ستون ديگر را ايجاد کرده و مفهوم چهل ستون را القا می ‌كنند از سوی ديگر عده ای واژه چهل را در نام اين عمارت نشانه كثرت ستون ها محسوب کرده و معتقدند که وجه تسميه عمارت مزبور به علت تعدد و بسياری ستون‌ های آن است. در آثار به جا مانده از مورخان، خاور شناسان و سياستمدارانی كه به دربار صفوی رفت و آمد داشته‌اند، اشارات فراوانی به جلال و شكوه اين كاخ ديده می ‌شود.