آرامگاه حكيم ابوالقاسم فردوسي زيارتگاه مشتاقان ادب پارسي است و توس ، شهرت و معروفيت خود را مديون آثار و شخصيت شامخ اوست.ساختمان بناي فعلي آرامگاه به دوران جديد تعلق دارد . در سال 1305 هجري شمسي ، هياتي براي كاوش مقبره فردوسي به توس اعزام شدند. بنا بر شواهد بسياري، آرامگاه وي را در باغي كه شاعر در ميان اشعار خود از آن ياد كرده است و منتسب به خود اوست، ‌يافتند. از سال 1307، كار احداث ساختمان آرامگاه آغاز شد و در مهر ماه 1313 كه مصادف با ايام برگزاري جشن هزاره فردوسي بود ، پايان يافت. ليكن در سال 1343 در ساختمان بناي آرامگاه تغييراتي داده شده كه بناي امروزي حاصل به جا مانده بناي قبلي و تغييرات بعدي است.
بر ديوارهاي داخل آرامگاه فردوسي حجاري‌هايي كه هر يك روايتي از شاهنامه است ، به چشم مي‌خورند.يكي از زيباترين اين حجاري‌ها، قيام كاوه آهنگر است كه اشعار فردوسي را به تصوير كشيده است. شرح نقوش برجسته روي سنگ‌ها به خط نستعليق بر لوحه‌هاي كوچك برنجين زير هر صفحه، بر زيبايي درون ساختمان آرامگاه افزوده است . تصويرهايي كه بر اين سنگ‌ها نقش بسته‌اند عبارت‌اند از :
سنگ اول : رفتن رستم به نزد شاه مازندران ، به كمند گرفتن رستم رخش را ، جنگ رستم با اژدها و كشته شدن اژدها ، به كمند افتادن زن جادوگر به دست رستم ، جنگ رستم با ديو سفيد .
سنگ دوم : رفتن رستم به نزد كيكاوس ، جنگ رستم با پيلتن مازندران ، چاره جويي رستم از سيمرغ براي شكست از اسفنديار ، آوردن تير دو شاخ از جنگل توسط رستم ، جنگل رستم با اسفنديار و پيروزي رستم.
ديگر نقش‌ها در جبهه جنوبي آرامگاه عبارت اند از : پيكار ستم و اشكبوس ، جنگ ايرانيان و تورانيان، نبرد رستم و سهراب.
در جبهه شمالي: داريوش هخامنشي بر تخت سلطنت، دو نفر از اسپهبدان در دربار شاه ساساني ، پناه آوردن پادشاه هند به دربار ساساني. اضلاع محيط پيرامون آرامگاه فردوسي تقريباً 30 *30 متر است و بنا از چهار سمت داراي پله است. راهرويي به عرض 5 متر آرامگاه را دور مي‌زند. ديواري به ارتفاع يك متر به دور آرامگاه كشيده شده است كه از چهار جهت، ورودي دارد. پس از عبور از مدخل‌هاي ياد شده، راهروي ديگري به عرض دو متر است كه كف آن با سنگ‌هاي شش گوش فرش شده است. طول هر يك از اضلا ديواري كه گرداگرد آرامگاه كشيده شده 20 متر است. در راهرو دوم ديوار،‌ بناي اصلي آرامگاه قرار گرفته است. هر يك از اضلاع پايه بناي اصلي آرامگاه تقريباً 16 متر طول دارد و بدنه آن با سنگ مرمر حاوي 47 بيت از اشعار شاهنامه به خط نستعليق، چشم هر بيننده‌اي را خيره مي‌سازد.بر بالاي لوح جبهه جنوبي، نماد و سمبل «فره وهر اهورامزدا» به تقلي پاره‌اي از بناهاي هخامنشي به شكل نقش برجسته جاي گرفته است.
در طراحي آرامگاه فردوسي مانند بسياري از بناهاي اوايل عصر پهلوي، بيش‌تر از عناصر معماري دوره هخامنشي سود جسته شده و سازندگان آرامگاه، به نوعي‌ آن عناصر را با اجزاي معماري معاصر تلفيق كرده‌اند. آرامگاه حكيم توس تجلي غرور‌افتخارآميز ايراني است و در طلوع هر سپيده دم، پذيراي مشتاقان بسياري است كه به رنج‌هاي صبورانه شاعر پارسي‌گوي خود، چون سرزمين صبور خراسان، اداي احترام مي‌كنند. در جوار فردوسي كبير ، شاعر نام آور معاصر مهدي اخوان ثالث نيز دفن شده است كه ارادت خاصي به حكيم ابوالقاسم فردوسي داشت.