به طور کلی آب و هوای استان خراسان جنوبی گرم و خشک است. این منطقه که سه شهرستان بیرجند، نهبندان و سربیشه را در برگرفته به سبب؛ دوری از مسير بادهای باران آور، نبود ارتفاعات مهمی كه بتواند در تعديل آب و هوا و جذب نزولات آسمانی مؤثر واقع شود و مجاورت با دشت لوت از آب و هوای پرباران و مطبوعی برخوردار نیست. هوای منطقه نهبندان گرم و خشک بوده و تحت تأثير آب و هوای كويری اختلاف دمای زيادی بين زمستان و تابستان آن ديده می‌شود. آب وهوای شهرستان بیرجند نیز به سبب وجود ارتفاعات محدودی در سمت شمالی و شمال خاوری از یک سو و مجاورت با دشت لوت از سوی دیگر به صورت دوگانه است. یکی اقليم بيابانی گرم و خشک است كه بخش عمده اين شهرستان به خصوص حواشی آن را فراگرفته است و دیگری اقليم نيمه بيابانی ملايم كه در بخش های مرتفع شمالی و مركزی بیرجند؛ (يعنی همان نقاطی كه ارتفاعات عمده نظير «مؤمن آباد» و «باقران» قرار گرفته‌اند) مشاهده می‌شود.
الف – بادهاي سرد شمالي
ب - جريان‌هاي فصل سرد
ج - جريان‌هاي فصل گرم
اين بادها كه در خراسان عموماً جهتي شمالي – جنوبي داشته و به بادهاي 120 روزه شهرت يافته‌اند موجب پراكندگي رطوبت و افزايش خشكي هوا شده، طوفان‌هايي از خاك و شن‌كه موجب خسارت‌براي كشاورزي است برپا مي‌كنند. از سوي ديگر با استفاده از نيروي محركه همين بادها بوده است كه آسياب‌هاي بادي در بسياري از نواحي خراسان مركزي و جنوبي پيدايش يافته است. تعداد روزهايي كه توأم با طوفان و گرد و خاك بوده است در جنوب و جنوب باختري و جنوب خاوري بيرجند بيش‌تر از ساير نقاط بوده است . اين طوفان‌ها كه به احتمال زياد با دشت لوت و ناحيه زابل و دشت نااميد افغانستان بي‌ارتباط نيستند موجب افزايش خشكي هوا و فرسايش خاك مي‌شوند. بادهاي مزبور در نقاط كوهستاني به حدود 20 الي 30 روز در سال كاهش يافته، جاي خود را به جريانات منظم ميان كوه و دشت مي‌سپارند. در اصطلاح محلي به اين بادها «كوه باد» و «دشت باد» مي‌گويند.