به گزارش مرکز گردشگری علمی ـ فرهنگی سازمان دانشجویان ایران، سومین دوره اردوهای دانشجویی تحت عنوان " بوم گشت" در منطقه روستای گردشگری آرک، پاسگاه محیط زیست آرک و کرنگ و منطقه تالاب گواب شهرستان خوسف برگزار شد.
حمید مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه خراسان جنوبی اظهار کرد: طرح هماهنگ " بوم گشت" به همت مرکز گردشگری دانشجویان ایران و با همکاری معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی و موسسه علمی کاربردی جهاد دانشگاهی بیرجند و کانون حامیان محیط زیست سازمان دانشجویان خراسان جنوبی در منطقه روستای گردشگری آرک و بین آباد برگزار شد. 
وی افزود: هدف از اجرای این طرح، آشنایی دانشجویان با زیستگاه‌های حیات وحش، تالاب ‌ها، سیمای طبیعی، تنوع آب و هوایی هر منطقه، تنوع زیستی و جاذبه ‌های گردشگری و تاریخی استان بود. 
هدف این برنامه آشنایی با حیات وحش و موقعیت زیستگاه ‌های حیوانات موجود و نیز منطقه حفاظت شده آرک و کرنگ آشنا می باشد. 
مرادی ادامه داد: این تالاب بعد از ۱۶ سال آبگیری شده و با وجود بازارچه اقامتی، دریاچه طبیعی، قایقرانی و سیاه چادرهای عشایری به عنوان یکی از مناطق گردشگری این شهرستان محسوب می‌شود. 
در این برنامه ۲۵ نفر از دانشجویان موسسه علمی کاربردی جهاد دانشگاهی و دانشگاه فنی حرفه‌ای حضور داشتند. 
منطقه حفاظت شده آرک و کرنگ خراسان جنوبی
منطقه حفاظت شده آرک و کرنگ با وسعت ساحت 23,571 هكتار در استان خراسان جنوبی واقع است. اين منطقه كه در 80 کیلومتری جنوب غربى بيرجند واقع شده است، يكى از نواحى جنگلى و زيباى استان محسوب مى‏ گردد و غالب پوشش گياهى اين منطقه را درختان بادامشك، بنه، گز و تاغ، و گياهان دارويى همچون گل زوفا، كلپوره، شاه تره، خاكشير، درمنه و... تشكيل مى ‏دهند. همچنين در اين منطقه جانوران و پرندگانى مانند گرگ، روباه، شغال، خرگوش، قوچ، بزكوهى، كبك، تيهو و سينه سياه و ... وجود دارند كه در شمار ثروت‏هاى طبيعى به شمار مى ‏روند.
منطقه آرك و گرنگ بر اساس آگهي رسمي مصوبه شماره 270  شورايعالي حفاظت محيط زيست مورخ 19/01/85  به عنوان منطقه حفاظت شده معرفي گرديده است.
موقعیت عمومی منطقه
منطقه آرک و گرنگ در 52 کيلومتري غرب بيرجند و 17 کيلو¬متري شمال شهر خوسف  و از نظر مختصات جغرافیایی بين  E583700 طول غربی تا  E585500 طول شرقي و بين  N324700 و   N330500  عرض شمالي واقع گرديده است. 
حدود اربعه
شمالاً: از کلاته شمس در امتداد جاده خاکي تا بين آباد و از اين نقطه تا روستاي آرک و پس از گذشتن از روستاي حامي تا دهن رود.
غرباً: از دو راهي تقاطع جاده آسفالته کرمان- بيرجند و جاده فرعي روستاي گرنگ تا روستاي دهن رود
جنوباً: از تقاطع جاده قديم بيرجند- خور و جاده آرک به خوسف تا تقاطع جاده آسفالته کرمان - بيرجند تا دو راهي گرنگ.
شرقاً: از دو راهي جاده قديم بيرجند - کرمان و جاده خوسف و آرک تا دو راهي کلاته شمس.
ویژگی و سیمای عمومی منطقه ( شامل وضعیت توپوگرافی، چشم انداز، پوشش گیاهی و گونه های شاخص گیاهی، وضعیت عمومی حیات وحش و گونه های شاخص و کریدورها):
از نظر توپوگرافي منطقه عمدتاً كوهستاني و صخره اي است. نواحي دشتي در جنوب منطقه واقع شده و در سمت شمال داراي کوهستانهاي مرتفع و تپه ماهوري مي¬باشد و از نظر اقليمي منطقه در ناحيه خشک و نيمه خشک قرار گرفته و تقريباً تمامي پديده¬هاي طبيعي مثل کوه, تپه, چشمه, رودخانه و قنات¬هاي مختلف در آن به چشم مي¬خورد.
از نظر پوشش گياهي، گياه غالب در منطقه آرک وگرنگ در حال حاضر در مناطق دشتي درمنه و در ارتفاعات درختچه¬هاي بنه و بادامشک مي¬باشد و ساير گياهان موجود عبارتند از: زيره, مستار, کلپوره, گل زوفا, کاکوتي, گل بومادران, آويشن, لاله قرمز ،آنغوزه، پرند, انجيرکوهي, گون, گز, بيد, کلاه ميرحسن, خارشتر, افدرا و برخي از گياهان خانواده کاسني مي¬باشد.
از نظر  حیات وحش پستانداران مختلف از جمله کل و بز، گرگ، شغال، روباه، خرگوش, تشي و ... و پرندگان مختلفي از جمله کبک, تيهو, باقرقره, کبوتر چاهي, زاغ، انواع عقاب و پرندگان گوشتخوار، انواع گنجشک سانان و... در منطقه حضور دارند. صخره هاي صعب العبور زيستگاه گونه شاخص منطقه، کل و بز است.
جاذبه های اکوتوریستی
با عنایت به اینکه در منطقه حفاظت شده آرک و گرنگ طرح مدیریت انجام نگرفته و در حال حاضر نیز قراردادی به شماره  15493 مورخ 17/12/90 جهت اجرای طرح مطالعاتی- پزوهشی منطقه حفاظت شده آرک و گرنگ  با دانشگاه محیط زیست کرج به امضاء رسیده است، تاکنون هیچگونه سرمایه گذاری برای امر تفریح و تفرج از سوی این اداره کل در داخل منطقه صورت نگرفته است. شایان ذکر است در روستای آرک که در حاشیه منطقه واقع گردیده از سوی دستگاههای ذیربط استانی در امر تفرج، اقدام به ایجاد یک محیط تفریحی با بازسازی منبع آب و ایجاد یک محیط سایبان اقداماتی صورت گرفته است. همچنین دو پاسگاه محیط بانی مجهز به کلیه امکانات در داخل منطقه ساخته و در حال بهره برداری می باشد.
وضعیت عمومی، اقتصادی- اجتماعی
از آنجایی که مردم منطقه به امر کشاورزی و دامداری اشتغال دارند متاسفانه خشکسالی های اخیر در وضعیت معیشتی مردم بسیار تاثیر گذار بوده لذا این اداره کل در راستای جبران بخشی از خسارات حاصله و نیز در راستای مشارکت جوامع بومی در مدیریت منطقه اقدام به جذب نیروی قراردادی، شرکتی و جذب سرباز از جوامع بومی مستقر در منطقه نموده است که خود سهم بسزایی در مدیریت بهتر منطقه با آشنا شدن آنها از فواید حفاظت از منطقه بوده است همچنین به صورت ناچیز در اقتصاد ساکنین تاثیر گذاشته است.
تعارضات مهم منطقه
1- چراي بيرويه: عدم تعادل دام و مرتع باعث هجوم رقابتي دامداران به منطقه گرديده و اين امر باعث از بين رفتن پوشش گياهي و افزايش روانابها در سطح منطقه گرديده است.
2- عدم اجراي مميزي مراتع از يک طرف و صدور پروانه مرتعداري بدون تعريف مشخص حد و حدودات آن براي دامداران توسط اداره منابع طبيعي و بدون در نظر گرفتن ضوابط زيست محيطي و حتي عدم نظارت و رعايت بازه زماني مندرج در پروانه.
3- تخريب و تصرف اراضي: بدليل عدم تفکيک مستثنيات و اراضي کشاورزي يا تفکيک غير صحيح و غير کارشناسي و عدم انطباق نقشه هاي موجود در اداره منابع طبيعي با اراضي افراد، متأسفانه باعث سوء استفاده افراد گرديده است و هرساله مردم نسبت به تصرف اراضي ملي اقدام مي کنند.
4- بهره برداري رقابتي و بيش از حد از منابع گياهي: (دارويي، اقتصادي، صنايع دستي و زندگي عشايري و خوراكي)
5- راهها: راههاي موجود در منطقه هم شامل راه آسفالته در حاشيه منطقه، راه خاكي در حاشيه و داخل منطقه يافت مي شوند. متاسفانه راه هاي مالروي بسياري در منطقه مشاهده شده است كه از گذشته مورد استفاده شكارچيان بوده كه بعد از تصويب منطقه تاحد امكان نسبت به ايجاد مانع جهت حركت شكارچيان در آن اقدام شده است.
6- شكار بيرويه: با توجه به مسلح بودن برخي خانوارهاي منطقه بر حسب سنت قديمي خود ، متأسفانه دست اندازي به حيات جانوري و شكار غير مجاز وحوش وجود دارد. شكار حيواناتي از قبيل كل و بز ، خرگوش، كبك ، تيهو و حتي حيوانات گوشتخوار كه به نحوي باعث آسيب رساندن به دامهاي اهلي مي شوند مثل شغال ، روباه ، گرگ.
7- عدم نيروي انساني و پرسنل كافي براي حفاظت: متأسفانه نيروي حفاظتي اين منطقه مطابق با استاندارد تعريف شده نمي باشد. از طرفي نيروهايي که بکار گرفته شده اند بصورت طرحي بوده و هيچگونه پشتوانه تجهيزات دفاعي فردي از قبيل اسلحه با توجه به تهديدات موجود ندارند، لازم است اولا" نسبت به ايجاد چارت و استخدام نيرو اقدام گردد و در وهله دوم نسبت به تجهيز نيروها به سلاح گرم اقدامي عاجل صورت گيرد. تأخير در تجهيز ممکن است عواقب ناگواري براي مأمورين حاضر بوجود بياورد. منطقه در حال حاضر داراي دو پاسگاه محيطباني با تعداد 4 نفر نيرو مي باشد.
8- اماكن مسكوني:در حواشي منطقه حفاظت شده بخصوص ضلع شمالي آن تعدادي روستا وجود دارد شغل اکثر مردم اين منطقه دامداري و كشاورزي مي باشد. در بعضي از روستاها جمعيت قابل توجهي وجود دارد مثل روستاهاي آرك، بين آباد، دهن رود و از طرفي بيکاري نیز معضل بزرگ جوانان منطقه است. . طرحهاي هادي روستاها در برخي از نقاط با مرز منطقه تداخلي دارند. که خوشبختانه تاکنون این تداخلات حذف گردیده است.
وجود نه روستا در داخل منطقه: بر اساس سرشماري عمومي نفوس و مسکن سال 1385 ، جمعيتي بالغ بر 232 نفر در اين روستاها حضور دارند. تعداد دامهاي افراد نيز بيشتر از حد معمول بوده و تعادل دام و مرتع رعايت نشده که اين موضوع باعث تخريب بيش از حد مراتع منطقه گرديده است.
وجود پنج روستا در حاشيه منطقه با جمعيتي بالغ بر 650 نفر: وجود سكونتگاه ها در داخل و حاشيه منطقه باعث گرديده افراد سودجو با كمترين مانعي بطور سريع به تخريب يا شكار غير مجاز خود پرداخته و در فاصله زماني كوتاهي به خانه هايشان مراجعت كنند بدون اينکه مأموران محيط زيست بتوانند اقدامي انجام دهند.
9- معادن: در حال حاضر در منطقه پنج معدن وجود دارد. معدن تقاب به نام آقاي حبيب ا... نجاتي با سابقه فعاليت 4 ساله و نوع ماده معدني مرمريت در مرحله بهره برداري كه در حال حاضر غيرفعال مي باشد. معدن اناور به نام آقاي مهدي رسائي با نوع ماده معدني بنتونيت در مرحله بهره برداري كه در حال حاضر غيرفعال مي باشد. معدن بسطام بيرجند به نام آقاي اميد سرتيپي با نوع ماده معدني مرمريت در مرحله بهره برداري كه در حال حاضر فعال مي باشد. معدن تجگ به نام آقاي حبيب ا... نجاتي با نوع ماده معدني سنگ آهك در مرحله بهره برداري كه در حال حاضر فعال مي باشد. معدن آرك به نام آقاي محمد حسين بني اسدي با نوع ماده معدني مرمريت در مرحله بهره برداري كه در حال حاضر غير فعال مي باشد.