- نام مقصد مورد بازدید:  مجموعه ربع رشیدی تبریز

-نام استان: آذربایجان شرقی

-نام شهرستان: تبریز 

-نشان پستی بازار تاریخی: شمال کلانشهر تبریز

 ربع رشیدی تبریز یک شهرک دانشگاهی چندزبانه و بین المللی با قدمت 700 ساله مصادف با قرن سیزدهم میلادیدر منطقه بیلانکوه تبریز به همت خواجه رشیدالدین فضل الله همدانیساخته شده است.ربع رشیدی اولین دانشگاه بین المللی در جهان است که در قرون وسطی در ایران ساخته شده است و جایگاه بسیارعالی ایران و ایرانیان را در حوزه علم و فرهنگ در جهان نشان می دهد.پزشکان معروف، دانشمندان، علما ، متخصصان حرفه های مختلف و هنرمندان از سراسر دنیا جهت تدریس و اشتغال و زندگی در این مجموعه فاخر علمی و دانشگاهی جذب گردیده بودند.شهرستان رشیدی تبریز دارای مساجد، خانقاه ها،دارالضیافه (مهمانسرا)، دارالمساکین، لقثلثق، 24 کاروانسرا، دارالشفا(بیمارستان) کتابخانه ها و تعداد زیادی باغ، حمام و سایر امکانات رفاهی بوده است.شش هزار دانشجو در این شهر دانشگاهی مشغول به تحصیل بوده اند.از ویژگی های برجسته ربع رشیدی تبریز می توان گفت که خواجه رشیدالدین همدانی وزیر دانشمند غازان خان برایتامین هزینه های این مرکز دانشگاهی املاک فراوانی را در ایران آن روزگار و بخش هایی از عراق، افغانستان، گرجستان و ایالات روم، آذربایجان، سوریه وقف این مرکز بود که شرح مفصل آن در وقف نامه ربع رشیدی تبریز آمده است.

اوحدی مراغه ای در جام جم خود در توصیف عمارت ربع رشیدی چنین می گوید: 

ای همایون بنای فرخنده                                که شد از رونقت طرب زنده

طاق کسری ز دفترت کسری است                     هشت جنت ز گلشنت قصری است 

توضیح اینکه ساختمان ها و ابنیه فاخر شهرستان ربع رشیدی تبریز از باشکوه ترین و مجلل ترین سازه های زمان خود بوده و موجبات تحیر و شگفتی بازدید کنندگان را فراهم آورده است.نقش تاریخی مجتمع دانشگاهی ربع رشیدی به عنوان مهمترین قطب علوم و فنون در قرون وسطی و تاثیر آن در اعتلای فرهنگ و تمدن بشریت باعث مباهات ئ افتخار تاریخی برای مردم ایران اسلامی می باشد.مجتمع ربع رشیدی تبریز در دوران فعالیت خود باعث رونق و آبادانی بی سابقه ای برای شهر تبریز بوده و موجبات جذب نخبگان حوزه های فرهنگی و علمی و اقتصادی و شکوفایی همه جانبه این شهر را فراهم نموده است.شیوه آموزش و سیستم اداری ربع رشیدی بسیار پیشرفته و قرن ها از زمان خود جلوتر بوده است.          

مجموعه تاریخی شهرک دانشگاهیربع رشیدی در سال 1354 شمسی با شماره 943 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.همچنین وقف نامه ربع رشیدی تبریز یکی از معدود آثار ایرانی ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو است. این مجموعه تاریخی علمی و فرهنگی هم اکنون در مالکیت اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی قرار دارد.در حال حاضر به دلیل موقعیت و حساسیت بالای منطقه و انجام تحقیقات باستان شناسیامکان بازدید برای همگان چندان میسر نمی باشد.در حال حاضر با همکاری و هماهنگی دانشگاه های معتبر داخلی و خارجی تحقیقات باستان شناسی در این سایت تاریخی کماکان ادامه دارد.

پس از مرگ خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی و نابسامانی های سیاسی اجتماعی در ایران، این دانشگاه بتدریج متروکه شده و حتی غارت گردید.جنگ های بین امپراطور عثمانی و دولت صفوی و همچنین بروز پدیده ای طبیعی و بلایا مثل زلزله و سیل این مجتمع عظیم علمی و آموزشی را تا حد نابودی کامل پیش برده است و در حال حاضر نیز عملیات اکتشاف، بازسازی و نوسازی برخی از قسمت های سالم آن ادامه دارد.همچنین بخش های عمده ای از این مجتمعمورد تعرض سودجویان قرار گرفته و به مناطق مسکونی تبدیل گردیده اند.

مالکیت و مدیریت مجتمع ربع رشیدی تبریزبا اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی می باشد.

در حال حاضر این سایت تاریخی فرهنگی داراری مسیر اختصاصی، سرویس بهداشتی و تابلو های معرف بنا برای گردشگران و بازدیدکنندگان می باشد.

 متاسفانه در حال حاضر به دلیل عدم معرفی مناسب این مجموعه توسط مسئولین ذیربط و فرسایشی شدن فرآیند اکتشافات باستان شناسی و کارهای پژوهشی و همچنین عدم رسیدگی مناسب و استقرار امکانات و تسهیلات گردشگری مناسب، این مجموعه از اقبال زیادی بین گردشگران داخلی و خارجی برخوردار نیست و آمار دقیقی نیز از تعداد بازدیدکنندگان از آن وجود ندارد.

 بله بازدیدهای علمی فرهنگی موجبات معرفی هرچه بیشتر و بهتر این اثر را بتدریج فراهم کرده و بر ارزش های تاریخی فرهنگی آن صحه می گذارد.

برنامه ریزی و اجرای اردوهای تفریحی فرهنگی تاریخی به مقصد دانشگاه ربع رشیدی تبریز- معرفی این مجموعه علمی تاریخی به دانشجویان خارجی دانشگاه های کلانشهر تبریز- فرهنگ سازی و اطلاع رسانی درخصوص تاریخچه و کارکردهای این مجموعه فاخر به جامعه دانشگاهی، علمی و گردشگری استان- پیگیری  قانون اساسنامه مجتمع علمی فرهنگی تاریخی ربع رشیدی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی- برگزاری مسابقات فرهنگی اجتماعی دانشجویی با هدف آشنایی دانشگاهیان با تاریخ مجتمع ربع رشیدی تبریز