تالیف: صدرا عمویی، فرزاد میرزایی‌قلعه، حمزه منصور
سال انتشار: 1392
انتشارات: جهاددانشگاهی
 

خليج فارس در طول تاريخ به سبب مزيت­هاي راهبردي آن و چشم طمع بيگانگان بدان، نمادي آشكار از وحدت بوده است كه تمامي ايرانيان و ايران­ دوستان را حول خود گرد آورده که با وحدت كلمه براي بقاء و جاودانگي مبارزه مي ­كنند. خليج فارس نقش شگرف صيانتي و پالايشگري فرهنگي­ و نيز جايگاه ممتاز سياسي و اقتصادي­اش را با جلوه­ هاي گوناگون مي­ نماياند و از آن جايي كه سنجش مناسبات بين حوزه فرهنگ، سياست و اقتصاد، به شكل توأمان، مقوله­ اي سيال، متغير و نامحسوس است، سنجش اين تأثيرات و تأثرات نيز در اين كتاب به خوبي نمايش داده شده است. اثر حاضر كه به سفارش مركز گردشگري علمي- فرهنگي دانشجويان ايران تهيه و تدوين شده است، درآمدي است بر دست يازيدن به توانايي، شوق و ذوق براي انجام كارهاي دست­ جمعي؛ چراكه برخي از پژوهش ها را با هم افزایی پژوهشگران جوان و با انگيزه و حمايت از آن ها مي توان سامان داد. مركز گردشگري علمي- فرهنگي دانشجويان ايران دست­ كم در مطالعات حوزه خليج فارس نشان داده است كه تا آن اندازه كه در توان دارد در اين راه گام فراپيش نهاده است.

كتاب حاضر با يك پيشگفتار و مقدمه، در 4 فصل تدوين شده است. در فصل نخست با توجه به مباحثي كه در زمينه سرزمین، اقلیم و محیط زیست خليج فارس وجود دارد، سعي شده به بررسي جغرافیای طبیعی، منشأ پیدایش پهنه­ های آبی ایران، اشکال و لندفرم­های ساحلی، مورفولوژی بستر، آب و هوا، آثار تغییر دما بر جریان­ها، جزایر و مسائل زیست محیطی خليج فارس پرداخته شود. در فصل دوم ذيل عنوان تاریخ و باستان شناسی به موضوعات جغرافیای تاریخی، تجارت بابلی­ها در خیلج ­فارس، خلیج­ فارس در دوره هخامنشیان، ساسانيان و اشکانیان، اهمیت اقتصادی خلیج­ فارس در ایران باستان، بنادر ایرانی خلیج ­فارس در قرون میانی اسلام، نام خلیج ­فارس در متون جغرافیایی یونانی و متون جغرافیایی قرون نخستین اسلامی اشاره شده  است. همچنين فصول سوم و چهارم كتاب نيز به ابعاد سیاسی و مناطق آزاد و گردشگری خليج فارس اختصاص دارد كه به موضوعاتي چون ویژگی­های منطقه خلیج ­فارس، مسئله جزایر سه­ گانه خلیج­ فارس، نظام امنیتی خلیج ­فارس، سناریوهای محتمل در ایجاد نظم منطقه ای جدید، آینده نفت و گاز خلیج­ فارس و مباحث مربوط به مناطق آزاد خلیج ­فارس و توسعه گردشگری، دیدگاه­ های نظری و کارکردهای گردشگری مناطق آزاد، بررسی تطبیقی کارکردهای گردشگری مناطق آزاد ایران و کشورهای منطقه و اکوتوریسم خلیج فارس اختصاص دارد.