شهر گردشگر
صرف نظر از اینکه واژه ها، براساس کدامیک از دستورالعمل های واژه سازی ساخته شده باشد از منظر معنی شناسی از دو قاعده تبعیت می کند. قاعده اول: ریخت‌شناسی-نحوی واژه‌سازی: تغییر یافتن وظیفه دستوری و گذر کردن واژه از یک جنبه بیان به دیگر جنبه و قاعده دوم: لغوی-معنایی که به‌عمل آمدن واژه‌هایی را اداره می‌نماید که در نتیجه آشکار گشتن معنای جدید (بیشتر معنای مجازی) صورت گرفته‌اند. واژه‌سازی یکی از منبع‌های مهم پربار گشتن ترکیب لغوی زبان و یکی از راه‌های به میان آمدن اصطلاحات می‌باشد. در این بخش از زبان‌شناسی، گفته می‌شود که واژه‌های جدید از طریق ترکیب، اشتقاق، گسترش معنایی، تکرار واژه و غیره ساخته می‌شوند. Neologism یا نو واژه، واژه ساخته‌شده از دو بن‌واژه Neos به‌معنای «نو» و logos به‌معنای «واژه» و پسوند ‎ismos- همگی یونانی است و به واژه‌ای جدید گفته می‌شود که از یک یا چند واژه موجود ساخته شده ‌باشد که معنا و مفهوم نو به واژه موجود داده ‌باشد.
اصطلاح ابداعی و نوواژهی شهرگردشگر از نظر ساختار لغت شناسی، ترکیبی است و از دو واژه شهر و گردشگرساخته شده که از بعد معنی شناسی، واجد هیچکدام از معنای خاص واژه های تشکیل دهنده آن نیست و در واقع مفهوم آفرینی، در برداشت معانی مجازی از آن واژه ها مد نظر قرار گرفته است. همانطور که بوجود آمدن پارادایمهای نو در مکاتب فلسفی و تحول در نگرشهای موضوعی، برای بیان تغییر صورت گرفته در مبانی نظری خود، از واژه سازی بهره می برند که اصطلاحات جدید معمولا در معنای مجازی خود بکار میروند.
مفهوم واژه ترکیبی شهر گردشگر که در بسیاری موارد به اشتباه گردشگری شهری تعبیر می شود معنای کاملا متفاوتی از آن را در بردارد. در واقع شهر گردشگر حامل معنی نگرشی متفاوت به داشته های ذاتی شهر و فعال کردن این منابع راکد برای توسعه اقتصادی اجتماعی شهر از منظر گردشگری است. با این برداشت میتوان گفت شهر گردشگر یک مکتب جدید در برنامه ریزی شهری و پسرانه های آن (شهر و روستا. شهرستان) است که استراتژی خاص خود را دارد و آن، تغییر در استراتژی توسعه با حداقل هزینه و بیشترین بهره برداری از داشته های موجو و ذاتی شهر است. از این رو شهر گردشگر شهری است که با تغییر نگرش، رفتار و عملکرد ذینفعان به ترتیبی که ظرفیت ها و جاذبه های شهر تبدیل به محصولات خاص گردشگری و یک مکان زیستی مناسب برای شهروندان و مقصد بهینه برای گردشگران شود که از پیامدهای اساسی آن برندسازی شهر بر اساس ظرفیتهای آن در سطوح ملی و جهانی است. در این معنا شهر بارویکرد جذب و جلب رضایت گردشگران هویت نوینی را تقویت می کند که گردشگر نقش محوری این هویت بخشی را ایفا می کند. شهر گردشگر یک نوع ایجاد فضای زیستی مطلوب یا ارمانشهری است که از همه ظرفیت ها بهره می گیرد تا گسترده تر از موقعیت جغرافیایی خود در ذهن انسان ها به عنوان یک شهر جای گیرد و شهر گردشگر را به مکانی جذاب و مناسبی برای سفر گردشگران تبدیل می سازد.

محمد رضا اکبری

مدیرکل آموزش و مطالعات

سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری