سایت گردشگری همدان - جاذبه گردشگری همدان
وجه تسمیه نام و پیشینه


نام همدان؛ نخستين بار در 1100 پيش از ميلاد در كتيبه تيگلات پالسر اولين حاكم آشوری به نام اموانه يا آمادای ضبط شده است. هرودت مورخ يونانيم نام همدان را اكباتان ثبت كرده است و بناي احداث شهر همدان را به ديااكو نخستين امپراتور ماد نسبت داده است. پس از ديااكو سه حكم ران ديگر در اين سرزمين حكومت كرده و در سال 553 پيش از ميلاد موسس سلسله هخامنشی مخالفت با آژی دهاك حاكم ماد را آغاز كرد و در 550 پيش از ميلاد همدان را متصرف شد. وی با انقراض سلسله ماد به واسطه مزايای طبيعی همدان، آن جا را مقر فرماندهی خود قرار داد. به هر حال آن چه مسلم است در تمام دوره تسلط مادها همدان مركز سياسی آن ها بوده است. هخامنشيان علاوه بر حفظ و توسعه آثار ديااكو و هوخشتره خود نيز ساختمان هايی در اكباتان احداث كردند. مورخين و باستان شناسان عقيده دارند كه خزانه حكام هخامنشی در هگمتانه نگه داری می شد و كشف آثاری مانند الواح زرين و نفايس ديگر مويد اين نظريه است. با توجه به حفاری های متوالی كه در محله های شاه داراب و سرقلعه بند هگمتانه به عمل آمده و منجر به كشف ستون های سنگی و زمينه های نفيس شده است، ديگر در اين که كاخ حكم رانان هخامنشی در محل كنونی تپه هگمتانه وجود داشته، ترديدی نيست. هر چند به غير از مجسمه شير سنگی و آثار به دست آمده از گورستان شمال خاوري ميدان سنگ شير، تا كنون آثار ديگری از دوره سلوكی در همدان به دست نيامده ولی همين مقدار آثار نيز می تواند دليل برحضور سلوكيان در شهر باستانی اكباتان باشد. آثار و شواهدی كه در تپه مصلی وجود دارد حكايت از تنها قلعه نظامی همدان در عهد اشكانيان دارد و چنين به نظر می رسد كه همدان در اين دوره نيز مورد توجه بوده است. حكام ساسانی هم با توجه به موقعيت ويژه همدان و نزديكی آن به تيسفون و شوش، كاخ های تابستانی خود را در همدان تدارك ديده بودند. ديلميان در جنگ با كردهای حسنويه و كاكويه به اين شهر مسلط شده و آن را ويران كردند. چنان که پاره ای از مورخين از بين رفتن يكی از دو شير سنگی كه در كنار دروازه باب الاسد قرار داشته است را به اين دوران منسوب می کنند. در تقسيمات فتوحات ديلميان همدان از آن ركن الدوله شد و سپس شمس الدوله از طرف سيده خاتون زمامداری همدان را به دست آورده و فيلسوف بزرگ شرق، بوعلی سينا را به وزارت خويش برگزيد. هر چند همدان از كشمكش های دوران ديالمه آسيب فراوانی ديد ليكن بعداز مدت كوتاهی در زمان سلاجقه دوباره عظمت از دست رفته خود را باز يافت. به طوری كه مدتی مركز حكومت سلجوقيان شد. همدان در زمان صفويان بسيار مورد توجه بود. به دنبال انقراض سلسله صفويه همدان به تصرف احمد پاشا والی بغداد در آمد، اما بعد توسط نادر شاه افشار از ترکان باز پس گرفته شد. استان همدان در دوره هاي قاجاريه و بعد ها به عنوان يكي از مهم ترين مناطق ايران؛ همواره آباد و مستقل بوده و هم اكنون نيز يكي از قطب هاي مهم و با اهميت ايران است.


مسجدجامع‌همدان‌در نزديكي‌ ميدان مركزي شهر و در قسمت باختري خيابان اكباتان، درمحدوده‌ي راسته بازارهاي شهر قرار دارد. اين مسجد از بناهاي دوره قاجاريه است و تاريخ شروع ساخت آن در قطار بندي جلوي ايوان بزرگ، سال 1253 ثبت شده است. اين مسجد سه درب ورودي دارد كه ورودي نوساز سمت خيابان اكباتان، ورودي قديمي با دالان طاق‌دار در ضلع خاوري صحن، ورودي قديمي با دالان هشتي مقرنس كاري شده در ضلع باختري صحن را شامل مي شوند كه هر سه از زيبايي چشم‌گيري برخوردارند.

ادامه...


مسجد تاريخي شورين در روستاي شورين در 5 كيلومتري خاور همدان واقع شده است. اين مسجد فاقد هر گونه مناره، كتيبه و تزيينات خاص است. ساختمان مسجد شورين با توجه به سبك معماري آن با بناهاي اواسط دوران قاجاريه قابل مقايسه است. عمده‌ترين مصالح به كار رفته در كليه سطوح ساختمان مسجد شورين همدان اعم از پايه‌، ديوارها، قوس و سقف‌ها تماماً از آجر است. اين مسجد از خرداد ماه سال 1375 شمسي تحت حفاظت سازمان ميراث فرهنگي قرار گرفته و تحت شماره 1868 به ثبت تاريخي رسيده است.

ادامه...


اين مسجد در خيابان تختی و به نام بانی آن نام‌گذاری شده و از آثار دوره قاجار است ولی محراب سنگی موجود در آن شباهت زيادی به آثار قرون 6 و 7 هـ.ق دارد. اين مسجد با مساحت حدود 510 متر دارای يک شبستان چهار ستون و يک محراب سنگی است که اطراف آن با کتيبه ای به خط کوفی از آيات قرآن تزيين شده است و در قسمت سقف رسمی بندی‌هايی جهت تزيين ايجاد شده است.اين محراب احتمالا به دوران ايلخانی‌ تعلق دارد و به شماره 1865 مورخ 21/2/76 به ثبت آثار تاريخی رسيده است.

ادامه...


اين بنا در محله میدان اسد آباد واقع است. نقشه کلی مسجد مستطيل شکل است و شبستان قديمس ستون‌دار آن در ضلع شمالی صحن قرار دارد. مدخل شبستان در ضلع خاوری با طاق جناغی است. شبستان مسجد به ابعاد 10/65×10/57 متر دارای چهار فيلپای چهار ضلعی به ابعاد 68×70 سانتی متر است. روی اين فيلپاها از چهار طرف چهار طاق و بر روی آن ها در کل 9 طاق ضربی بر پا داشته اند. سه طاق ضلع شمالی مسجد در قرن اخير بازسازی شده اند. در وسط ضلع جنوبی شبستان محرابی به ارتفاع 187 سانتی متر و در دو طرف آن نيز دو طاق نما با همين ارتفاع قرار دارد. در فضای محراب نورگيری تعبیه شده است. در اضلاع ديگر شبستان، طاقنما، طاقچه و پنجره هايی تعبيه شده است. مصالح اصلی بنا، آجر و ملاط گچ و گل است. بنا به اظهار اهالی در تعميرات قرن اخير کف شبستان حدود نيم متر بالا آمده است. در خصوص تاريخ ساخت مسجد، مدرک قطعی در دست نيست اما با توجه به انتساب مسجد به حاج ميرزا آقاجان می توان گفت که در دوره سلطنت محمد شاه (1250-1264 هـ. ق) توسط ميرزا الطيف مشهور به حاجی ميرزا آقاجانی از سرشناسان به نام اسدآباد بنا شده است.

ادامه...


اين مسجد در محله بازار اسدآباد واقع شده است تا قبل از ويراني ، يكي از قديمي‌ترين مساجد اسدآباد محسوب مي‌شد.در حال حاضر بناي مسجد قديم را خراب كرده‌اند و مسجدي نو با طرحي مستطيل شكل به جاي آن ساخته‌اند. آن‌چه باعث اهميت كنوني بنا مي‌شود سنگ نبشته‌اي است كه در گذشته در داخل شبستان قديمي قرار داشت. امروزه علاوه بر آن،چهار سنگ نبشته ديگر و يك سنگ قبر بر ديوار طاق نمايي در سمت چپ راهرو ورودي به حياط مسجد نصب شده است.

ادامه...


اين بنا در حاشيه باختری راسته بازار در خيابان شهيد باهنر واقع گرديده و داراي دو درب شمالی و جنوبی است. قسمت شمالی مسجدی از دوره صفويه هم‌زمان با مدرسه شيخ علی خان زنگنه و حمام خان بود که به مرور رو به خرابی گذاشت تا اين‌که در دوره اخير مسجد جديدی را به جای آن نهادند. اين مسجد سابقا به نام شبستان معروف بود و در حال حاضر مسجد اصلی به حساب می آيد. به روايت معمرين محلی ساختمان قديمی مسجد دارای ستون های سنگی بزرگ مدو و طاق ها و رواق هايط مناسب با تزيينات زيبای آجرکاری و ازاره مرمری نفيس بوده است. اين مسجد در سال 1271 هـ. ق توسط ميرزا همايون – جد خاندان امامی – ساخته شده است.

ادامه...


اين بنا در خيابان شهدا واقع گرديده و در دوره اخير بنای جديدی جايگزين بنای قديمی آن شده است. بنای قديمی حدود 200 سال پيش توسط حاج بيک محمد در مظهر قنات جولاستان ساخته شد و سطح آن حدود 1/5 متر پايين تر از کوچه های اطراف قرار داشته است. بنای قديمی دارای شبستانی ستون دار با ستون های آجری چهارگوش و پوشش طاق و گنبد و ايوان مسقف سراسری بوده است. در سال 1343 هـ. ش مسجد جديد با حدود 900 متر بنا در دو طبقه جايگزين بنای قديمی شد.

ادامه...


اين بنا در نزديكي ميدان مركزي شهر تويسركان واقع شده و به مدرسه عباس معروف است. بنا متشكل از حياطي هشت ضلعي و 36 حجره كه محل زندگي طلاب علوم ديني است. مسجد اين مجموعه در قسمت خاوري حياط قرار گرفته است و بنا به گفته مردم، متعلق به زمان شاه عباس صفوي است. نظرهايي نيز وجود دار دكه تاريخ اين بنا را به دوره شيخ علي خان زنگنه وزير شاه تهماسب صفوي مربوط مي دانند. عمليات تعمير و بازسازي كه در گذشته روي اين بنا صورت گرفته بود به علت ناهماهنگي مصالح به كار رفته، باعث تغيير اصالت آن شد ولي با كمك سازمان ميراث فرهنگي استان همدان، تعميرات اساسي روي آن انجام شده است.

ادامه...


اين بنا در محدوده بازار ملاير واقع شده و از آثار دوره قاجاریه است که بر اساس کتيبه موجود در سال 1226 هـ. ق توسط شيخ الملوک بنا شده است. سردرب ورودی از سمت بازار شیخ الملوک دارای کتيبه تاريخی مورخ 1236 هـ.ق است. سردرب ورودی از جانب جنوب خاوری مسجد به وسيله یک هشتی به مسجد راه دارد و بر روی آن دو مناره کوچک آجری تعبيه کرده اند سردرب اصلی مقرنس کاری است و در اطراف آن دو طاقچه با پوشش مقرنس کاری دیده می شود که مقرنس های آن در سال 1356 هـ. ش بازسازی شده است. بر بالای اين سردرب مناره بزرگی ساخته اند. بخش اصلی مسجد شامل گنبدخانه در ضلع جنوبی صحن قرار دارد و محراب آن دارای کتيبه مقرنس و کاشی کاری است. مسجد دارای دو شبستان با سبک ها و قدمت های متفاوت بوده که آن را خراب کرده و تالاری به سبک جديد به جای آن ساخته اند.

ادامه...


اين مسجد بر روي دامنه تپه‌اي مشرف بر شهر نهاوند ، در سمت شمال ميدان قيصريه واقع شده است. ارتفاع آن از كف شبستان نسبت به كف خيابان مجاور در حدود 5/5 متر است و براي دسترسي به آن بايد حدود 25 پله را از كف ميدان قيصريه پيمود تا به حياط مسجد رسيد. بنا، طرحي مستطيل شكل دارد به طور تقريبي 17 متر ، و عرض 12 متر و از سه فرش انداز تشكيل شده است. چهار ستون قطور ، طاق و گنبد سقف مسجد را تحمل مي‌كنند. ضخامت ديوارهاي خاوري و باختري شبستان بيش از ديوارهاي شمالي و جنوبي آن است. فرش انداز وسط از فرش انداز طرفين عريض‌تر است و با سه گنبد هم ارتفاع پوشيده شده است.

ادامه...

 
صنایع دستی استان همدان از جمله مهم ترین جاذبه های فرهنگی استان همدان به شمار می آیند که با وجود آن که با ورود صنایع ماشینی از اهمیت شان کاسته شده ولی هم چنان از رونق قابل توجهی برخوردار است. سفال گری، سرامیک کاری، قالی بافی، گیوه بافی، کفش دوزی، پوستین دوزی و دباغی از جمله صنایع دستی استان همدان به شمار می آیند. استان همدان به ساختن ظروف سفالی در تمام ايران معروف است و محصولات این منطقه هر ساله علاوه بر تامين احتياجات داخلی به ساير نقاط كشور نيز فرستاده می شود. لالجین همدان مهم ترین و معروف ترین مرکز تولید ظروف سفالی و محصولات سرامیکی است.

قالی بافی نیز يكی از مهم ترين صنايع دستی اين استان است و از لحاظ نقشه و زمينه و حاشيه و ريزه كاری دارای صفات ممتازی است كه در تمام كشور شناخته می شود. قالی و قاليچه همدان يكی از بهترين صنايع دستی و سوغاتی استان است. قالی بافی همدان در سطح ملی و جهانی مشهور است و قالی های ريز بافت آن به خارج صادر می شوند.
قالی همدان در اواخر قاجار و اوايل پهلوی از رشد كيفی خوبی برخور دار بوده است. قالی های بافت همدان دو گونه اند:1- نوع روستايی باف 2- شهری باف كه هر دو بيش تر با گره تركی بافته می شوند.برخی از طرح های قالی همدان عبارت اند از: پر طاووسی، شكار گاه، شاه عباسی، لچک، ترنج دسته گلی، شكری، محرابی، بته ريز لچک، ترنج اسليمی، لچک ترنج تلفيقی، گلدانی، ماهی، انجلاس، مهربان .
ايل های همدان كه در اوايل بهار به سوی ييلاق كوچ می كنند از مهم ترين توليد كنندگان فرش همدان هستند. مانند شاهسون، تارم طاق لو و تركاشوند. بيش تر توليدات فرش همدان در روستاها صورت می گيرد و در اين مناطق ساليان متمادی است كه اين هنر رايج است . همدان غنايی بی پايان در نقوش و طرح های خويش دارد و اين قوی ترين پايگاه برای حركت در جهت احيای فرش است. در گوشه و كنار همدان و در بسياری از مناطق آن ، آثار يک فرش بافی مرغوب را می توان ديد.گيوه بافی در بين روستاييان رواج دارد و مخصوصا توسط بانوان روستايی بافته می شود.
چرم سازی نیز از دیگر صنایع دستی استان همدان است. تهيه ی چرم و ساخت اشيای تزيينی و مفيد از آن در شهر همدان قدمت بسيار دارد و تاريخ پر فراز و نشيبی از ركود و رونق را پشت سر گذاشته است. تا اوايل حكومت پهلوی توليد چرم د همدان از رونق بسياری برخوردار بود و حتا دارای شهرت جهانی نيز بود. در مورد صنعت چرم سازی همدان مستشرق مشهور امريكايی ويليامز جكسن در سفر نامه ی خود آورده است: «بازرگانان از اين شهر به عنوان انبار ايران ياد می كنند، از جمله كالاهای بازرگانی اجناس چرمی را بايد نام برد، زيرا همدان شهر دباغ خانه هاست. همدانيان در ساختن و پرداختن و عمل آوردن پوست گاو و گوسفند و ساختن اشيای مفيد و اجناس تجملی از آن ها، شهره اند. زين و تسمه و جامه دان و كفش های نوک تيز را به فروش می رسانند. هم چنين نمد و كپنک و شولايی كه چوپانان از آن استفاده می كنند، در هيچ جای ايران بهتر از همدان ساخته نمی شود».
محصولات چرمی استان همدان عبارت اند از: كمربند، كيف، كفش، رو فرشی، آويز، كاپشن، لباس و دستكش.
ادامه...
استان همدان به سبب وجود اقلیم و منطقه ی جغرافیایی کوهستانی و سرد دارای ایلات و عشایر کوچ رویی است که ییلاق و قشلاق آن ها، زمان های کوچ، شیوه ی زندگی اجتماعی این مردمان و شیوه ی معیشت آن ها جلوه های زیبایی از زندگی اجتماعی را به وجود آورده اند که امروزه به یکی از مهم ترین جاذبه های اجتماعی استان همدان تبدیل شده است. دام داری در استان همدان به علت تنوع آب و هوايی و وجود مراتع از رونق خاصی برخوردار است. شيوه ی دام داری به صورت سنتی بوده و همین امر می تواند در زمينه ی توسعه گردشگری و جذب توريست مورد استفاده واقع شود.
ادامه...


آب و هوای استان همدان به طور كلی متاثر از توده های هوايی مديترانه ای است كه از باختر وارد كشور می شوند. پس از آن می توان جريانات واصله از سوی شمال باختر را كه از دريای سياه و مناطق شمالی اروپا سرچشمه می گيرند، در آب و هوای استان دخيل دانست. موقعيت منطقه و ارتفاع زياد آن سبب می شود كه توده های هوایی مرطوب و باران زايی كه به ويژه از سوی باختر وارد كشور می شوند، قسمت زیادی از رطوبت خود را در منطقه از دست بدهند. بديهی است كه بارش های كوهستانی در سطح منطقه به لحاظ موقعيت مكانی و توپوگرافيكی آن، جايگاه ويژه ای دارد. استان همدان با 143 روز يخ بندان در سال يكی از سرد ترين استان های كشور است که سردترين ماه های سال در آن بهمن، اسفند و گاهی فروردين است. بر اساس طبقه بندی «كوپن» آب و هوای استان همدان از نوع مديترانه ای با باران بهاره در نواحی دشتی و آب و هوای كوهستانی سرد در ارتفاعات است. بر اساس طبقه بندی اقليمی «دومارتن» كه بر اساس شاخص خشكی انجام می گيرد، منطقه همدان كه دارای شاخص خشكی 0/15 است يک اقليم نيمه خشک است. در سيستم طبقه بندی اقليمی «آمبرژه» كه حدود اقاليم بر اساس شاخص رطوبت تعيين می شود، شاخص رطوبت ايستگاه فرودگاه همدان 6/31 است كه نشان دهنده ی يک اقليم نيمه خشک سرد است. در ناحيه شمال خاوری و خاور ارتفاعات الوند در ميان كوه الوند و كوه گرين اراضی پست و دشت های هموار استان قرار دارد. دشت های وسيع شمال و شمال خاوری استان در مسير بادهای شديد هستند و توده های هوا به راحتی اين نواحی را تحت تاثير قرار می دهند. استقرار اين دشت ها در مجاورت نواحی مرتفع و كوهستانی باعث وزش بادهای شديدی در سطح استان می شود، متوسط سرعت باد در استان همدان 4 متر در ثانيه گزارش شده است. از ديگر عوامل موثر در شرايط جوی اين استان می توان به دوری از دريا و وزش باد در سطح استان اشاره کرد که تقريبا در تمام ماه های سال ادامه دارد. بادهای شمال و شمال باختری كه بيش تر در فصل بهار و زمستان جريان پيدا می كنند، غالبا مرطوب و باران زا هستند. بادهای باختری - خاوری بيش تر در فصل پاييز می وزند. بادهای محلی از ديگر بادهای اين استان هستند كه بر اثر اختلاف فشار بين ارتفاعات و دشت ها پديد می آيند مثل باد كور در ناحيه اسدآباد. با توجه به شرايط اقليمی، مناسب ترين زمان برای مسافرت به همدان، از اواخر ارديبهشت تا اواخر مهر ماه است. در اين مدت علاوه بر زيبايی و سرسبزی های پراكنده در سراسر استان همدان، تابش آفتاب و درجه حرارت بسيار مطلوب است. زمان مذكور فرصت مناسبی است تا ايرانگردان علاقه مند به استان همدان از تعطيلات تابستانی خود بيش ترين بهره را بگيرند. اگر كسانی قصد استفاده از برف را - برای ورزش اسكی و ساير ورزش های زمستانی - داشته باشند، فصل زمستان فصل بسيار مناسبی برای سفر به همدان است. ميزان بارندگی در این استان؛ سالانه بيش از 300 ميلی متر برآورد می شود که در ماه های مختلف سال متغير است.
 

ادامه...


آب و هواي شهرستان نهاوند نسبتا سرد و نيمه خشك است. بيش ترين درجه حرارت در تابستان ها 35 درجه بالاي صفر و كم ترين آن در زمستان ها 26 درجه زير صفر است. ميزان باران ساليانه نهاوند به طور متوسط 350 ميلي متر برآورد شده است.

ادامه...
مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران
تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران می باشد و استفاده از مطالب با ذکر منبع بلامانع است.
Copyright ©2018 istta.ir All rights reserved. Powered & Designed by WebTakin.ir , Graphic by Yousefi
logo-samandehi